Ίων Δραγούμης (1878 - 1920). Ο Ίων (Ιωάννης) Δραγούμης γεννήθηκε στην Αθήνα, γόνος οικογένειας πολιτικών και γιος του αγωνιστή, βουλευτή, Υπουργού Εξωτερικών της κυβέρνησης Χαριλάου Τρικούπη και λόγιου, Στέφανου Δραγούμη. Σπούδασε Nομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και από το 1899 ακολούθησε τον διπλωματικό κλάδο, υπηρετώντας στη διπλωματική υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών. Το 1897 κατατάχτηκε εθελοντικά στο μέτωπο του ελληνοτουρκικού πολέμου, ενώ υπήρξε βασικός συνεργάτης του Παύλου Μελά στην οργάνωση της άμυνας έναντι των Βούλγαρων, πολέμησε στον πρώτο Βαλκανικό πόλεμο ως απλός δεκανέας και το 1902 τοποθετήθηκε με δική του αίτηση υποπρόξενος στο Προξενείο Μοναστηρίου. Στη συνέχεια υπηρέτησε ως πρόξενος στις Σέρρες (1903), τον Πύργο Βουλγαρίας και τη Φιλιππούπολη (1904), την Αλεξάνδρεια και το Δεδεαγάτς (1905) και το 1907 τοποθετήθηκε στην πρεσβεία Κωνσταντινούπολης. Το 1908 ίδρυσε από κοινού με τον Αθανάσιο Σουλιώτη-Νικολαΐδη την Οργάνωση Κωνσταντινουπόλεως, η οποία είχε ως στόχο της την επίτευξη ισοπολιτείας των εθνοτήτων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και τη σύμπραξη ελλήνων και τούρκων για τη δημιουργία ενιαίου κράτους στα ευρωπαϊκά πρότυπα. Το 1909 οργάνωσε το Β΄ πολιτικό τμήμα ανατολικών υποθέσεων στο Υπουργείο Εξωτερικών και υπηρέτησε αρχικά στην πρεσβεία της Ρώμης και στη συνέχεια του Λονδίνου, ενώ μετά από περιοδεία του σε πρεσβείες και γενικά προξενεία στα Βαλκάνια, επανατοποθετήθηκε στο Υπουργείο Εξωτερικών, θέση από την οποία διοργάνωσε το 1911 το συνέδριο των Δωδεκανησίων στην Πάτμο, που διαλύθηκε από τους Ιταλούς (είχε προηγηθεί η ιταλική κατάκτηση των Δωδεκανήσων), πρόλαβε ωστόσο να προβάλει το αίτημα για ένωση με την Ελλάδα ή αυτονομία. Κατά τη διάρκεια του πρώτου βαλκανικού πολέμου διετέλεσε σύμβουλος του διαδόχου Κωνσταντίνου, παρακολούθησε την κατάληψη της Θεσσαλονίκης και υπηρέτησε στο Υπουργείο Εξωτερικών υπό τον Ελευθέριο Βενιζέλο, με τον οποίο άρχισε ήδη να εκδηλώνει πολιτική διάσταση. Κατά τη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου υπηρέτησε ως επιτετραμμένος στη Βιέννη και το Βερολίνο, θέση από την οποία αρνήθηκε να διαπραγματευτεί την ανταλλαγή των ελληνικών πληθυσμών Θράκης και Δυτικής Μικρασίας με τους τουρκικούς πληθυσμούς της Μακεδονίας. Στη συνέχεια διορίστηκε στην πρεσβεία της Πετρούπολης. Το 1915 παραιτήθηκε από το διπλωματικό σώμα και εκλέχτηκε ανεξάρτητος βουλευτής του νομού Φλώρινας. Επικριτής του παλατιού για την πολιτική στο χώρο της Μακεδονίας, που οδήγησε στην παράδοση των ανατολικών περιοχών στους Βούλγαρους, αντιτάχτηκε ωστόσο και στην πολιτική του Βενιζέλου που οδήγησε στην έξωση του Κωνσταντίνου, ενώ επέκρινε και την ελληνική στρατιωτική παρουσία στη Μικρά Ασία, στάση που τον οδήγησε στην εξορία, αρχικά στην Κορσική και στη συνέχεια στη Σκόπελο. Πατριώτης στα όρια του εθνικισμού, ο Ίων Δραγούμης δολοφονήθηκε στην οδό Βασιλίσσης Σοφίας από την υπηρεσία σωματοφυλακής του Βενιζέλου (με αρχηγό τον Παύλο Γύπαρη), όταν μαθεύτηκε η απόπειρα εναντίον του Βενιζέλου στο Παρίσι. Στο χώρο των γραμμάτων ο Δραγούμης έγινε γνωστός κυρίως μέσα από τον Εκπαιδευτικό Όμιλο, του οποίου υπήρξε συνιδρυτής, και των συνεργασιών του με το Νουμά του Δημητρίου Ταγκόπουλου (με το ψευδώνυμο Ίδας). Υπήρξε επίσης συνιδρυτής του περιοδικού Πολιτική Επιθεώρησις. Το λογοτεχνικό έργο του περιλαμβάνει εθνικοπατριωτικά μυθιστορήματα. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Ίωνα Δραγούμη βλ. Βερέμης Θάνος, «Δραγούμης Ίων», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 3, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985, Κουμαριανού Αικατερίνη, «Ίων Δραγούμης», Η παλαιότερη πεζογραφία μας Από τις αρχές της ως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, τ.ΙΑ΄, σ.8-49. Αθήνα, Σοκόλης, 1998, Χρυσανθόπουλος Επαμ., «Δραγούμης Ίων», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας 6. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ., Ω., «Δραγούμης Ιωάννης ή Ίων», Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια 9. Αθήνα, Πυρσός, 1929, και «Χρονογραφία του Ίωνος Δραγούμη», Τετράδια Ευθύνης 7, 1978, σ.147-149. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).

Γαλάτεια Σαράντη (1920 - 2009). Η Γαλάτεια Σαράντη γεννήθηκε στην Πάτρα. Αποφοίτησε από το Αρσάκειο Πατρών. Αργότερα εγκαταστάθηκε με την οικογένειά της στην Αθήνα. Γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από όπου όμως δεν αποφοίτησε, καθώς από νεαρή ηλικία αποφάσισε να αφοσιωθεί στη συγγραφή. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1945 με τη δημοσίευση του διηγήματος "Το κάστρο" στο περιοδικό Νέα Εστία. Ακολούθησαν νέες δημοσιεύσεις διηγημάτων, καθώς και της νουβέλας "Το βιβλίο του Γιοχάνες και της Μαρίας", που έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από τον Γρηγόριο Ξενόπουλο. Το 1947 κυκλοφόρησε η νουβέλα της "Το βιβλίο της Χαράς" μαζί με το διήγημα "Νάρκες". Το έργο της Σαράντη είναι κυρίως πεζογραφικό, ασχολήθηκε ωστόσο και με τη λογοτεχνική μετάφραση. Τιμήθηκε με το Βραβείο της Ομάδας των 12 (για την Επιστροφή), το Κρατικό Βραβείο μυθιστορήματος (για το "Παλιό μας σπίτι"), το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος (για το "Να θυμάσαι τη Βίλνα"), το Βραβείο Ιδρύματος Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών (για τις "Ρωγμές") και το Βραβείο Παιδικού Μυθιστορήματος του Ι.Δ.Κολλάρου (για το "Χαράζει η λευτεριά"). Έργα της μεταφράστηκαν στα αγγλικά, γερμανικά, ιταλικά, ρωσικά, σουηδικά, ουγγρικά, ρουμανικά, πολωνικά, ισπανικά. Το λογοτεχνικό έργο της Γαλάτειας Σαράντη χαρακτηρίζεται από στέρεη δομή και περιορισμένη εξωτερική δράση, έμφαση στην ψυχογραφία των προσώπων και αγωνιώδη αναζήτηση του νοήματος της ανθρώπινης μοίρας. Μέσα από τη λεπτά επεξεργασμένη γραφή της και την έμμεση κατάθεση του θεωρητικού και ιδεολογικού προβληματισμού της, η Σαράντη στρέφεται κυρίως στο συναισθηματικό κόσμο των ηρώων της, όπως αυτός διαμορφώνεται και εκφράζεται στα πλαίσια του εκάστοτε κοινωνικού περίγυρου. Το 1997 αναγορεύτηκε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και έγινε η πρώτη ελληνίδα ακαδημαϊκός. Πέθανε σε ηλικία 89 ετών στις 28 Δεκεμβρίου 2009. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία της Γαλάτειας Σαράντη βλ. Γιαλουράκης Μανώλης, "Σαράντη Γαλάτεια", Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας 12. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ., Δασκαλόπουλος Δημήτρης, «Γαλάτεια Σαράντη», Η μεταπολεμική πεζογραφία · Από τον πόλεμο του ’40 ως την δικτατορία του ’67 Ζ΄,σ.100-122. Αθήνα, Σοκόλης, 1988 και Ζήρας Αλέξης, "Σαράντη Γαλάτεια", Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 9α’. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).

Ο Γιώργος Δέλιος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1896 και πέθανε το 1980. Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του επιδίδεται στην εκμάθηση της αγγλικής και αποκτά το δίπλωμα του Ινστιτούτου Πέλμαν, ενώ γνωρίζει και τα γαλλικά. Κατά τα χρόνια ύστερ' από τον πρώτο πόλεμο, δεν υπήρχαν δυνατότητες για μια κλασική παιδεία στη Θεσσαλονίκη, το πανεπιστήμιο λειτούργησε περίπου μια δεκαετία μετά τη λήξη του βέβαια, κι ο Δέλιος γι' αρκετά χρόνια παρακολούθησε ως ακροατής τα κυριώτερα μαθήματα της Φιλοσοφικής Σχολής. Προσλαμβάνεται στους σιδηροδρόμους, όμως τελικά δεν σταδιοδρομεί εκεί. Ο Δέλιος είναι από τους πρώτους απεργούς στην υπηρεσία του, επιμένει σ' αυτήν και τελικά για τούτο το λόγο αποχωρεί. Αργότερα προσλαμβάνεται στη δημαρχία από την οποία και συνταξιοδοτείται. Ένα διάστημα, από το 1946 (τότε που ιδρύθηκε κρατικός σταθμός στη Θεσσαλονίκη) ως το 1950, διετέλεσε διευθυντής προγράμματος της ραδιοφωνίας με απόσπαση από την υπηρεσία του. Υπάρχουν ακόμη πολλοί που θα θυμούνται την υπογραφή του Δέλιου κάτω από σκαλαθύρματα δημοσιευμένα σε εβδομαδιαία αθηναϊκά περιοδικά της πρώτης μεταπολεμικής περιόδου και υστερότερα τη σειρά από χρονογραφήματα σ' όλες τις εφημερίδες της Θεσσαλονίκης. Αυτά ως το 1930. Από κει και πέρα αρχίζει η συστηματική, η υποψιασμένη πια ενασχόλησή του με τα γράμματα. Εκδίδονται οι "Μακεδονικές Ημέρες" από τη γνωστή ομάδα της οποίας είναι βασικό στέλεχος. Το 1939 παντρεύεται και το 1946 γεννιέται ο μοναχογιός του. Μέσα στην κατοχή δε σταματά η λογοτεχνική του και άλλη δραστηριότητα, δημοσιεύει σε περιοδικά τη δουλειά του και συμμετέχει στην καλλιτεχνική επιτροπή του τότε κρατικού θεάτρου. Αμέσως μετά, από το ραδιοσταθμό Θεσσαλονίκης παρουσιάζει παλιότερη και νεότερη νεοελληνική ποίηση. Από το 1962 με την ίδρυση της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης εκλέγεται πρόεδρός της συνεχώς ως τα τέλη του 1977 περίπου που αποχωρεί. Διετέλεσε επίσης πρόεδρος ή μέλος σε επιτροπές θεάτρου, κινηματογράφου, λογοτεχνικών διαγωνισμών κ.λπ. και έδωσε διαλέξεις σε πολλές πόλεις της χώρας. Του έχουν απονεμηθεί αρκετές τιμητικές διακρίσεις.

Ο Γιώργος Ιωάννου (1927-1985) γεννήθηκε το Νοέμβριο του 1927 στη Θεσσαλονίκη από γονείς πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη και ήταν ο πρωτότοκος από τα τέσσερα παιδιά της μικροαστικής οικογένειάς του. Τα παιδικά και τα εφηβικά του χρόνια τα έζησε στη Θεσσαλονίκη, με εξαίρεση το διάστημα της Κατοχής, όταν για να προστατευτούν από τους βομβαρδισμούς, αυτός και τα αδέλφια του κατέφυγαν στη Χαλκιδική και στη συνέχεια στην Αθήνα. Η περίοδος της Κατοχής έχει σημαδέψει έντονα τη ψυχή του και επανέρχεται συχνά στο συγγραφικό του έργο. Το 1947 εισάγεται στη Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ. απ' όπου αποφοίτησε το 1950. Στη συνέχεια εργάστηκε για λίγο καιρό ως φιλόλογος και τύπωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή τα Ηλιοτρόπια. Το 1954 διορίστηκε βοηθός στην έδρα της Αρχαίας Ιστορίας της Φιλοσοφικής Σχολής Θεσσαλονίκης. Παραιτήθηκε όμως γρήγορα (1955) και προσελήφθη στο Κολλέγιο Αθηνών, όπου δίδαξε ένα χρόνο. Την περίοδο 1956-1959 δίδαξε σε ιδιωτικά γυμνάσια της Αθήνας και της επαρχίας, ενώ παράλληλα ήταν και τακτικός συνεργάτης του περιοδικού Διαγώνιος στο οποίο το 1959 δημοσίευσε 18 ποιήματα. Το 1960 διορίστηκε στη δημόσια εκπαίδευση και τοποθετήθηκε στο Καστρί Κυνουρίας. Το 1961 άρχισε να γράφει τα πρώτα του πεζά έργα και αποσπάστηκε στη Βεγγάζη της Λιβύης όπου ίδρυσε το Ελληνικό Γυμνάσιο. Από τη Λιβύη επέστρεψε στην Κυνουρία το 1963. Το 1964 κυκλοφόρησε το "Για ένα φιλότιμο" το πρώτο του βιβλίο με πεζογραφήματα. Μετά το 1974 έγινε βασικό μέλος της επιτροπής που ετοίμασε το Ανθολόγιο για τα παιδιά του δημοτικού και ο εισηγητής των περισσότερων κειμένων που ανθολογήθηκαν από το 1975 στα Νεοελληνικά αναγνώσματα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Το 1979 μετατέθηκε ως γυμνασιάρχης στο Καρλόβασι της Σάμου, αλλά παρέμεινε αποσπασμένος στο υπουργείο Παιδείας. Το 1980 ο Ιωάννου κέρδισε το πρώτο κρατικό βραβείο πεζογραφίας για το βιβλίο του "Το δικό μας αίμα". Το 1985 μετά από εγχειρητικό σηψαιμικό σοκ πέθανε στο Σισμανόγλειο νοσοκομείο. Το ποιητικό του έργου εκτός από τα "Ηλιοτρόπια" περιλαμβάνει: "Τα χίλια δέντρα" Διαγώνιος Θεσσαλονίκη 1963, "Τα χίλια δέντρα και άλλα ποιήματα 1954-1963" Ερμής, 1973. Το πεζογραφικό του έργο περιλαμβάνει τα εξής έργα: "Η σαρκοφάγος" Ερμής, Αθήνα 1971· "Η μόνη κληρονομιά", Ερμής, Αθήνα 1974· "Το δικό μας αίμα" Ερμής 1978· "Ομόνοια" Οδυσσέας, Αθήνα 1980· "Επιτάφιος θρήνος" Κέδρος, Αθήνα, 1980· "Κοιτάσματα", Ορέστης, Αθήνα, 1980· "Πολλαπλά κατάγματα" Βιβλιοπωλείο της Εστίας, Αθήνα 1980 κ.ά. Θεατρικά: "Το αυγό της κότας" και "Η Μεγάλη Άρκτος" (1981). Μεταφραστικά: Ευριπίδη "Ιφιγένεια η εν Ταύροις", Κέδρος Αθήνα 1969· Τάκιτου: "Γερμανία" (1980)· "Παλατινή Ανθολογία". Στράτωνος: "Μούσα παιδική", Κέδρος, Αθήνα 1980. Φιλολογικά: "Δημοτικά τραγούδια της Κυνουρίας", Διαγώνιος Θεσσαλονίκη, 1965· "Τα δημοτικά μας τραγούδια", Ταχυδρόμος, Αθήνα 1966· "Μαγικά παραμύθια του Ελληνικού λαού", Ταχυδρόμος, Αθήνα, 1966· "Παραλογές", Ερμής Αθήνα 1970· "Καραγκιόζης" (3 τόμοι) Ερμής, Αθήνα 1973· "Παραμύθια του λαού μας" Ερμής, Αθήνα 1973· "Αλεξάνδρεια 1916, Ημερολόγιο Φίλιππου Δραγούμη", Δωδώνη, Αθήνα 1984. Περιοδικά: "Φυλλάδιο", τεύχη 1-6, 1978-1982, τεύχη 7-8. Παιδικά: "Ο Πίκος και η Πίκα", Αθήνα 1986.

Νίκος Μπακόλας (1927-1999). Ο Νίκος Μπακόλας γεννήθηκε και έζησε στη Θεσσαλονίκη, γιος του Χριστόφορου Μπακόλα και της συζύγου του Δέσποινας. Σπούδασε στο μαθηματικό τμήμα της Φυσικομαθηματικής Σχολής Θεσσαλονίκης (αποφοίτησε το 1956) και υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στην αεροπορία (1947-1950). Από τα φοιτητικά του χρόνια στράφηκε στη δημοσιογραφία με πρώτη εμφάνιση στην εφημερίδα "Νέα Αλήθεια" το 1951. Η δημοσιογραφία αποτέλεσε τη βασική επαγγελματική του δραστηριότητα. Συνεργάστηκε με τις περισσότερες εφημερίδες της συμπρωτεύουσας ("Ελεύθερος Κήρυξ", "Μακεδονία", "Ελεύθερος λόγος", "Θεσσαλονίκη", "Νέα Αλήθεια", "Ελληνικός Βορράς", "Δράσις"), όπου δημοσίευσε μεταφράσεις, άρθρα και φιλολογικά δοκίμια και υπήρξε κατά καιρούς υπεύθυνος σύνταξης και αρχισυντάκτης. Διετέλεσε επίσης προϊστάμενος του τμήματος τύπου της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης (1959-1967) - και υπ’ αυτή την ιδιότητα άτυπος γραμματέας του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης κατά την περίοδο 1960-1965 -, πρόεδρος της καλλιτεχνικής επιτροπής, εισηγητής δραματολογίου και καλλιτεχνικός διευθυντής του Κ.Θ.Β.Ε. Από τη δημοσιογραφία συνταξιοδοτήθηκε το 1986. Στα γράμματα πρωτοεμφανίστηκε το 1952 με το έργο "Παραλλαγή στο πένθιμο εμβατήριο", για το οποίο τιμήθηκε με τον β’ έπαινο στο διαγωνισμό νουβέλας του περιοδικού "Μορφές" και τρία χρόνια αργότερα άρχισε να δημοσιεύει πεζογραφήματά του στο περιοδικό "Φοιτητικά Γράμματα" και την εφημερίδα "Παμφοιτητική". Το 1958 εξέδωσε το πρώτο του βιβλίο, με τίτλο "Μην κλαις, αγαπημένη". Τιμήθηκε με το βραβείο Plotin του περιοδικού "Τομές" (1978 για το έργο του "Μυθολογία"), το α΄ κρατικό βραβείο μυθιστορήματος (1988 για τη "Μεγάλη πλατεία"), ενώ διακρίσεις πήρε επίσης για τα έργα του "Όλοι οι άνθρωποι της γης" και "Μην κλαις, αγαπημένη". Εκτός από την πεζογραφία ο Νίκος Μπακόλας ασχολήθηκε επίσης με τις λογοτεχνικές μεταφράσεις, κυρίως από έργα αμερικανών συγγραφέων, καθώς και με τη θεατρική κριτική (σημειώνεται πως ο Νίκος Μπακόλας έγραψε και ένα θεατρικό έργο το -ανέκδοτο και άπαιχτο- "Ο κόκκινος φάκελος του 1960"). Ο Νίκος Μπακόλας ανήκει στους έλληνες πεζογράφους της μεταπολεμικής γενιάς, ειδικότερα στους λογοτέχνες της λεγόμενης μοντερνιστικής παράδοσης της σχολής της Θεσσαλονίκης. Με επιρροές από το ρεύμα του εσωτερικού μονολόγου και αμερικανούς πεζογράφους όπως οι W. Faulkner, H. James και F.S. Fitzgerald, το σύνολο του μυθιστορηματικού του έργου κινείται στα πλαίσια της προσωπικής μυθολογίας του συγγραφέα για τη γενέτειρά του και την ιστορία της κατά την περίοδο από το 1880 ως τις μέρες μας. Έργα του μεταφράστηκαν στα σουηδικά, γερμανικά, ολλανδικά, αγγλικά, γαλλικά και φιλανδικά. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Νίκου Μπακόλα βλ. Πίστας Παναγιώτης, "Μπακόλας Νίκος", στο "Παγκόσμιο βιογραφικό λεξικό", Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1987 και Πίστας Παναγιώτης, "Νίκος Μπακόλας", στο "Η μεταπολεμική πεζογραφία· από τον πόλεμο του ’40 ως τη δικτατορία του ‘67", Στ΄, σ.56-77, Αθήνα, Σοκόλης, 1988. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).

Ζαχαρίας Παπαντωνίου (1877-1940). Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου γεννήθηκε στο Καρπενήσι, γιος του δασκάλου Λάμπρου Παπαντωνίου και της Ελένης Ηλιόκαυτου από το Καρπενήσι. Είχε τρία αδέλφια, το Χαρίλαο, το Θανάση και τη Σοφία. Στο Καρπενήσι έμαθε τα πρώτα γράμματα και το 1890 εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην Αθήνα, όπου τέλειωσε το Γυμνάσιο, πήρε μαθήματα ζωγραφικής και γράφτηκε στην Ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου, χωρίς να αποφοιτήσει. Στράφηκε από τα φοιτητικά του χρόνια προς τη συγγραφή και τη δημοσιογραφία και σε ηλικία δεκαέξι μόλις ετών ξεκίνησε να αρθρογραφεί στην "Ακρόπολη" του Βλ. Γαβριηλίδη. Ως το 1898, οπότε κυκλοφόρησε η πρώτη ποιητική συλλογή του με τίτλο "Πολεμικά τραγούδια", συνέχισε να συνεργάζεται με περιοδικά και εφημερίδες όπως η "Εφημερίδα των συζητήσεων", ο "Χρόνος" και η "Σκριπ", στην οποία υπήρξε αρχισυντάκτης από το 1900 ως το 1905. Το 1904 γίνεται ένα από τα πρώτα μέλη της εταιρίας "Η Εθνική Γλώσσα", με στόχο την υπεράσπιση της δημοτικής γλώσσας (μαζί με τους Μιλτιάδη Μαλακάση, Λάμπρο Πορφύρα, Κωνσταντίνο Χατζόπουλο, Ανδρέα Καρκαβίτσα, Ιωάννη Κονδυλάκη και άλλους). Για την Εθνική γλώσσα συνέταξε τον επόμενο χρόνο τη διακήρυξη "Προς το ελληνικό Έθνος", εκθέτοντας τους στόχους της. Από το 1908 και ως το 1911 βρέθηκε στο Παρίσι ως απεσταλμένος της εφημερίδας "Εμπρός" του Αριστείδη Κυριακού. Παράλληλα αρθρογραφούσε σε γαλλικές εφημερίδες και γνώρισε νέα καλλιτεχνικά ρεύματα. Μετά την επιστροφή του στην Αθήνα εγκατέλειψε τη δημοσιογραφία (με μοναδική εξαίρεση τη συγγραφή χρονογραφημάτων στην εφημερίδα "Εμπρός" ως το 1914) και διακρίθηκε σε μια έκθεση ζωγραφικής στο Ζάππειο για σχεδιάσματα και γελοιογραφίες που είχε δημοσιεύσει κατά καιρούς σε διάφορα περιοδικά. Από το 1912 και ως το 1916 διετέλεσε νομάρχης στη Ζάκυνθο, τις Κυκλάδες, την Καλαμάτα και τη Σπάρτη. Από τη θέση του Νομάρχη προώθησε την ιδέα οργάνωσης εργατικού σωματείου στη Σύρο καθώς επίσης τη διοργάνωση του πρώτου Πανιονίου Συνεδρίου για τα πενήντα χρόνια της Ένωσης της Επτανήσου και αντέδρασε μαζί με τον εισαγγελέα Α.Ρέγκο στον αφορισμό του 1916 κατά του Βενιζέλου. Η τελευταία πρωτοβουλία του του στοίχισε τη θέση του και τον οδήγησε σε δίκη, στην οποία όμως απαλλάχτηκε. Δεν έπαψε παράλληλα να ασχολείται με την τέχνη και την κριτική, ενώ βραβεύτηκε μαζί με τον Στέλιο Σπεράντζα και την Ελένη Μ. Νεγρεπόντη (κατόπιν Ελένη Ουράνη) στον επίσημο διαγωνισμό Στρατιωτικών Ποιημάτων που προκήρυξε ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Το 1917 πέθανε ο πατέρας του και τον επόμενο χρόνο έγραψε (σε συνεργασία με τους Δ. Ανδρεάδη, Αλ. Δελμούζο, Π. Νιρβάνα και Μ. Τριανταφυλλίδη και εικονογράφηση του Π. Ρούμπου) τα "Ψηλά Βουνά", έργο που προορίστηκε για αναγνωστικό της τρίτης τάξης του δημοτικού σχολείου (είχε προηγηθεί ανάθεση του έργου στον Παπαντωνίου από το Υπουργείο Παιδείας της επαναστατικής κυβέρνησης Βενιζέλου). Την ίδια χρονιά ανέλαβε καθήκοντα προέδρου της Εθνικής Πινακοθήκης, φροντίζοντας για τον εμπλουτισμό της με έργα πολλών ελλήνων ζωγράφων και χαρακτών (Γύζης, Παρθένης, Μαλέας, Λύτρας, Θεοτοκόπουλος). Τον επόμενο χρόνο αυτοκτόνησε σε ηλικία τριάντα εννιά χρόνων ο αδελφός του Θανάσης, ο οποίος αντιμετώπιζε έντονες ψυχικές διαταραχές από τα εικοσιδύο του. Το 1920 τύπωσε την παιδική ποιητική συλλογή "Τα χελιδόνια", αφιερωμένη στον αδελφό του, η οποία επανεκδόθηκε το 1931 με τίτλο "Παιδικά τραγούδια". Μετά την ανατροπή της κυβέρνησης Βενιζέλου η νέα κυβέρνηση αποφάσισε να καούν δημοσίως τα αναγνωστικά της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, ανάμεσα στα οποία και τα "Ψηλά Βουνά". Το 1923 ο Παπαντωνίου εξέδωσε την ποιητική συλλογή του "Πεζοί ρυθμοί" και τους τρεις τόμους των "Νεοελληνικών αναγνωσμάτων" για τις πρώτες τάξεις του δημοτικού, τιμήθηκε με το εθνικό Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών και διορίστηκε καθηγητής στο Αμαλίειο ορφανοτροφείο και τη Σχολή Καλών Τεχνών. Την ίδια χρονιά ταξίδεψε στην Ευρώπη, την Κωνσταντινούπολη και το Άγιο Όρος στα πλαίσια των καθηκόντων του ως διευθυντή της Εθνικής Πινακοθήκης. Τέσσερα χρόνια αργότερα τυπώθηκε η συλλογή διηγημάτων του "Διηγήματα", ενώ από το 1929 και ως το 1937 εκδόθηκαν το θεατρικό έργο "Ο όρκος του πεθαμένου", διασκευή από το δημοτικό τραγούδι "Του νεκρού αδελφού", η ποιητική συλλογή "Τα Θεία Δώρα", το ιστορικό δοκίμιο "Ο Όθων" οι ταξιδιωτικές εντυπώσεις "Άγιον Όρος" και δυο συλλογές διηγημάτων με τίτλους "Βυζαντινός όρθρος" και "Η θυσία". Το 1938 αναγορεύτηκε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών στην έδρα της λογοτεχνίας, θέση από την οποία υπέβαλε την πρώτη του εισηγητική έκθεση στη δημοτική, γεγονός που προκάλεσε αντιδράσεις. Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου πέθανε την πρώτη μέρα του Φεβρουαρίου του 1940 από καρδιακή συγκοπή. Πολλά ανέκδοτα κείμενά του εκδόθηκαν μετά το θάνατό του. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Ζαχαρία Παπαντωνίου βλ. Άγρας Τέλλος, "Παπαντωνίου Ζαχαρίας", Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια19. Αθήνα, Πυρσός, 1932 (τώρα και στον τόμο Τέλλος Άγρας, Κριτικά Τόμος τρίτος· Μορφές και κείμενα της πεζογραφίας· Φιλολογική επιμέλεια Κώστας Στεργιόπουλος, σ.308-312. Αθήνα, Ερμής, 1984), Αθανασιάδης Τάσος, "Παπαντωνίου Ζαχαρίας", Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας 11. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ., Αθανασόπουλος Βαγγέλης, "Ζαχαρίας Λ. Παπαντωνίου", Η παλαιότερη πεζογραφία μας ΙΑ΄ (1900-1914), σ.240-268. Αθήνα, Σοκόλης, 1998, Μερακλής Μ.Γ., "Ζαχαρίας Παπαντωνίου", Η ελληνική ποίηση· Ρομαντικοί - Εποχή του Παλαμά - Μεταπαλαμικοί· Ανθολογία - Γραμματολογία, σ.350-353. Αθήνα, Σοκόλης, 1977, Καλαντζοπούλου Βίκυ, "Παπαντωνίου Ζαχαρίας", Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 8. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988 και Μαλαφάντης Κωσνταντίνος Δημ., "Χρονολόγιο Ζαχαρία Παπαντωνίου", Διαβάζω 285, 15/4/1992, σ.58-63. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).

Ο Κωστής Παλαμάς ήταν απόγονος μιας παλαιάς οικογένειας που εμφανίσθηκε στις αρχές του 18ου αιώνα. Γενάρχης της υπήρξε ο Παναγιώτης Παλαμάρης. Γεννήθηκε στην Πάτρα το 1859. Σε ηλικία 7 χρονών έμεινε ορφανός και από τους δύο γονείς. Σε ηλικία μόλις 16 χρονών αρχίζει σπουδές νομικής, ακολουθώντας το επάγγελμα του πατέρα του. Το 1876 έρχεται στην Αθήνα όπου και γράφεται στη Νομική Σχολή της Αθήνας. Γρήγορα όμως θα εγκαταλείψει τη Νομική, και έτσι αποφασίζει να ασχοληθεί με τη λογοτεχνία. Παρά το ότι θα ασχοληθεί με τη ΝΕΑ ελληνική λογοτεχνία, το πρώτο του έργο, που θα δημοσιευτεί το 1876 με τίτλο "Ερώτων 'Eπη" θα γραφτεί σε υπερκαθαρεύουσα. Το 1886 θα κυκλοφορήσει η πρώτη του συλλογή στη δημοτική και το 1889 δημοσιεύεται ένα από τα καλύτερα έργα του, ο "Ύμνος της Αθηνάς", ο οποίος θα βραβευτεί στο Φιλαδέλφειο ποιητικό διαγωνισμό. Αυτό είναι και το πρώτο του βραβείο. Εισηγητής του διαγωνισμού αυτού ήταν ο Νικόλαος Πολίτης. Το 1892 δημοσιεύει τη συλλογή "Τα μάτια της ψυχής μου", η οποία βραβεύτηκε και αυτή, το 1890. Το 1897 γίνεται γραμματέας του Πανεπιστημίου Αθηνών, δουλειά για την οποία αμοιβόταν αρκετά καλά, και έτσι απέκτησε την οικονομική άνεση για να συνεχίσει το έργο του. 'Ενα χρόνο αργότερα, το 1898, δημοσιεύει δύο ποιητικές συλλογές, το "'Αστυ" και τον "Τάφο". Ακολουθεί μια περίοδος έμπνευσης και ο Παλαμάς γράφει το 1900 τους "Χαιρετισμούς της Ηλιογέννητης", το 1904 την "Ασάλευτη Ζωή", το 1907 τον "Δωδεκάλογο του Γύφτου", το 1910 την "Φλογέρα του Βασιλιά" και το 1919 "Τα Δεκατετράστιχα", τα οποία δημοσιεύονται και στην Αλεξάνδρεια. Το 1925 παίρνει το Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών και με την ίδρυση της Ακαδημίας των Αθηνών γίνεται και ένα από τα βασικά στελέχη της. Το 1928 δημοσιεύει τους "Δειλούς και σκληρούς στίχους" (Σικάγο) και το 1930 ή, κατά άλλους, το 1931 γίνεται πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών. Πεθαίνει στην Αθήνα, στις 27 Φεβρουαρίου 1943, και η πάνδημη κηδεία του μετατρέπεται σε εκδήλωση αντίστασης του ελληνικού λαού εναντίον του Γερμανού κατακτητή.

Γεννήθηκε το 1933 στο Διδυμότειχο, όπου υπηρετούσε ο πατέρας του ως φιλόλογος. Μεγάλωσε και μένει στη Χαλκίδα. Σπούδασε φιλολογία στο Παν/μιο Αθηνών, με αρχαιοελληνιστές το Στυλιανό Κορρέ, Αντώνιο Χατζή, Κων/νο Βουρβέρη και Ιωάννη Σταματάκο. Εργάστηκε από το 1959 ως το 1990 στη μέση εκπαίδευση (τα τρία πρώτα χρόνια στην Κύπρο). Έχει εκδώσει τις ποιητικές συλλογές "Το λαγούμι", Δόμος, 1979, και "Για το θαλασσινό αηδόνι", Δόμος, 1984 (έκδοση εκτός εμπορίου), τα πεζά "Τρία θαλασσινά ειδύλλια", Δόμος, 1985, ""Επισείουσα Ανέμου"", Δημόσια Βιβλιοθήκη Χαλκίδας, 1989, "Λιμενάρχης Ευρίπου", Κέδρος, 1993, Νεφέλη, 2002, "Ανύπαρχτο λιμάνι", Διάμετρος, 1998, και το "μικτό είδος" "Το βαθύ πηγάδι ή εκρήξεις συναφών φωτοβολίδων", Στιγμή, 1989. Ασχολείται με την έκδοση και τη μελέτη του έργου του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και του Αλέξανδρου Μωραϊτίδη.

Ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης γεννήθηκε στην Άχνα (1940) και μεγάλωσε στην Αμμόχωστο. Σπούδασε Ιστορία-Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Παρακολούθησε μαθήματα Θεάτρου στην Αθήνα. Εργάστηκε στην αρχή ως φιλόλογος στη Μέση Εκπαίδευση και για τριάντα χρόνια στο Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου. Ειδικεύτηκε σε θέματα Ραδιοφωνίας στο Μόναχο και υπήρξε Διευθυντής Ραδιοφωνίας στο ΡΙΚ. Εξέδωσε τις ποιητικές συλλογές: "Πρώτη πηγή" (1961), "Η άγνοια του νερού", με πρόλογο Τ. Κ. Παπατσώνη (1967), "Αχαιών ακτή" (1977), "Αμμόχωστος βασιλεύουσα" (1982) -οι τρεις τελευταίες συλλογές τιμήθηκαν με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης της Κύπρου -, "Θόλος" (1989, Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών), "Μεθιστορία" (1995, Κρατικό Βραβείο Ποίησης της Ελλάδας), "Δοκίμιν" (2000), "Αχαιών ακτή" (2003), "Αιγιαλούσης επίσκεψις" (2003), "Κυδώνιον μήλον" (2006), "Ίμερος" (2012). Το 1997 κυκλοφόρησε (μετάφραση και εισαγωγή του ιδίου) το βιβλίο "Ρωμανού του Μελωδού: Τρεις ύμνοι" (Βραβείο της Ελληνικής Εταιρείας Μεταφραστών Λογοτεχνίας). Το 2009 κυκλοφόρησαν δύο τόμοι με δοκίμια, άρθρα και συνεντεύξεις του από τις εκδόσεις Άγρα, με τίτλο "Ολισθηρός ιστός". Το 1998 τιμήθηκε με το Διεθνές Βραβείο Καβάφη, στην Αίγυπτο, και το 2003 με το Βραβείο του Ιδρύματος Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών, για το σύνολο του έργου του.

Γεννήθηκε το 1933 στο Διδυμότειχο, όπου υπηρετούσε ο πατέρας του ως φιλόλογος. Μεγάλωσε και μένει στη Χαλκίδα. Σπούδασε φιλολογία στο Παν/μιο Αθηνών, με αρχαιοελληνιστές το Στυλιανό Κορρέ, Αντώνιο Χατζή, Κων/νο Βουρβέρη και Ιωάννη Σταματάκο. Εργάστηκε από το 1959 ως το 1990 στη μέση εκπαίδευση (τα τρία πρώτα χρόνια στην Κύπρο). Έχει εκδώσει τις ποιητικές συλλογές "Το λαγούμι", Δόμος, 1979, και "Για το θαλασσινό αηδόνι", Δόμος, 1984 (έκδοση εκτός εμπορίου), τα πεζά "Τρία θαλασσινά ειδύλλια", Δόμος, 1985, ""Επισείουσα Ανέμου"", Δημόσια Βιβλιοθήκη Χαλκίδας, 1989, "Λιμενάρχης Ευρίπου", Κέδρος, 1993, Νεφέλη, 2002, "Ανύπαρχτο λιμάνι", Διάμετρος, 1998, και το "μικτό είδος" "Το βαθύ πηγάδι ή εκρήξεις συναφών φωτοβολίδων", Στιγμή, 1989. Ασχολείται με την έκδοση και τη μελέτη του έργου του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και του Αλέξανδρου Μωραϊτίδη.

Γεννήθηκε το 1933 στο Διδυμότειχο, όπου υπηρετούσε ο πατέρας του ως φιλόλογος. Μεγάλωσε και μένει στη Χαλκίδα. Σπούδασε φιλολογία στο Παν/μιο Αθηνών, με αρχαιοελληνιστές το Στυλιανό Κορρέ, Αντώνιο Χατζή, Κων/νο Βουρβέρη και Ιωάννη Σταματάκο. Εργάστηκε από το 1959 ως το 1990 στη μέση εκπαίδευση (τα τρία πρώτα χρόνια στην Κύπρο). Έχει εκδώσει τις ποιητικές συλλογές "Το λαγούμι", Δόμος, 1979, και "Για το θαλασσινό αηδόνι", Δόμος, 1984 (έκδοση εκτός εμπορίου), τα πεζά "Τρία θαλασσινά ειδύλλια", Δόμος, 1985, ""Επισείουσα Ανέμου"", Δημόσια Βιβλιοθήκη Χαλκίδας, 1989, "Λιμενάρχης Ευρίπου", Κέδρος, 1993, Νεφέλη, 2002, "Ανύπαρχτο λιμάνι", Διάμετρος, 1998, και το "μικτό είδος" "Το βαθύ πηγάδι ή εκρήξεις συναφών φωτοβολίδων", Στιγμή, 1989. Ασχολείται με την έκδοση και τη μελέτη του έργου του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και του Αλέξανδρου Μωραϊτίδη.