Το αντικείμενο του παρόντος έργου καλύπτει χρονικό διάστημα οκτώ περίπου δεκαετιών, το οποίο περιλαμβάνεται μεταξύ του 1834, έτους μεταφοράς της πρωτεύουσας του ελληνικού κράτους στην Αθήνα, και των μέσων της δεύτερης δεκαετίας του 20ου αι., οπότε το οπλισμένο σκυρόδεμα - που ήδη είχε αρχίσει να αντικαθιστά τα ξύλινα και θολωτά πατώματα - άρχισε πλέον να εφαρμόζεται στο σύνολο του φέροντος οργανισμού. Στο διάστημα αυτό επικράτησε στα κτήρια της πόλης, από μορφολογικής πλευράς, η νεοκλασσική αρχιτεκτονική σε ποικιλία εκδοχών, ξεκινώντας από ένα πρώιμο κλασσικισμό και φθάνοντας στο γύρισμα του 19ου προς τον 20ο αι. σ' ένα όψιμο εκλεκτικισμό. Ταυτόχρονα, από κατασκευαστικής πλευράς, στο μεν κατακόρυφο φέροντα οργανισμό κυριαρχεί η λιθοδομή, στο δε οριζόντιο στις πρώτες τρεις δεκαετίες κυριαρχεί το ξύλο, ενώ στη συνεχεία διεισδύει βαθμιαία (εντονότερα από τη δεκαετία του 1870) το σίδερο.
Στην υπάρχουσα βιβλιογραφία παρατίθενται για τα κτήρια της περιόδου αυτής πολλά μεν στοιχεία ως προς το ιστορικό (κατά τα αρχικά κυρίως στάδια της ζωής τους) και τη μορφολογία τους, αλλά -με λίγες εξαιρέσεις- περιορισμένα ως προς την κατασκευαστική και δομοστατική τους συγκρότηση. Έτσι, η βασική ιδέα για την εκπόνηση του παρόντος ήταν ακριβώς η διερεύνηση του τρόπου εφαρμογής στα αθηναϊκά κτήρια της κατασκευαστικής και στατικής μεθοδολογίας της εποχής, σε συνδυασμό με την κατασκευαστική ιστορία πενήντα μνημειακών κτηρίων και μάλιστα μέχρι τις μέρες μας, προκειμένου να εξαχθούν συμπεράσματα για την ποιότητα, αλλά και την αντοχή των αρχικών κτηρίων, μέσω της συμπεριφοράς τους στη συνέχεια.
Στο κυρίως σώμα του βιβλίου παρατίθενται με χρονολογική σειρά τα ανωτέρω κτήρια (40 αστικά και 10 εκκλησίες) σε δυο τόμους, από τους οποίους ο πρώτος αναφέρεται στην περίοδο 1834-1862 και ο δεύτερος στην περίοδο 1862-1916. Σε κάθε κτήριο αφιερώνονται δυο ενότητες, από τις οποίες η πρώτη αναφέρεται στα ιστορικά του στοιχεία, ενώ η δεύτερη στην κατασκευαστική και δομοστατική του συγκρότηση, συνοδευόμενες από αντίστοιχη σχεδιαστική, φωτογραφική και λοιπή τεκμηρίωση.
Το επίμετρο του βιβλίου περιλαμβάνει δύο πίνακες με επιλεκτική παράθεση έργων για την Αθήνα 72 Ελλήνων και ξένων μηχανικών του 19ου και των αρχών του 20ου αι., προκειμένου να δοθεί μια γενικότερη εικόνα των έργων της εποχής και των δημιουργών τους.