Στο βιβλίο επιχειρείται μια παρουσίαση και αποτίμηση των σημαντικότερων γεγονότων που απασχόλησαν τη νεοελληνική εκπαίδευση ήδη από την εποχή της Παλιγγενεσίας. Αναλύονται οι πρώτες σοβαρές προσπάθειες συστηματοποίησης ενός εκπαιδευτικού συστήματος από τον Ι. Καποδίστρια, η θεσμοθέτησή του εν τέλει από τους Βαυαρούς με τις επιπτώσεις της εκπαιδευτικής πολιτικής τους, οι παιδαγωγικές τάσεις και οι μέθοδοι διδασκαλίας που επικρατούσαν στον ευρωπαϊκό χώρο και καθιερώθηκαν στο ελληνικό σχολείο.

Μεγάλο μέρος της εργασίας αφιερώνεται στην παρουσίαση και αποτίμηση των μεταρρυθμίσεων που πραγματοποιήθηκαν στη νεοελληνική εκπαίδευση από τα τέλη του 19ου και καθ’ όλο τον 20ό αιώνα. Εκτενής αναφορά γίνεται στις σπουδές των δασκάλων στα Διδασκαλεία και τις Παιδαγωγικές Ακαδημίες όπως και στο γλωσσικό ζήτημα μέχρι την οριστική επίλυσή του με την καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης.

Τέλος, παρουσιάζονται η κατάσταση στην εκπαίδευση κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου, οι προσπάθειες δικτατορικών καθεστώτων να ελέγξουν την εκπαίδευση αλλά και οι πρωτοβουλίες σημαντικών Ελλήνων παιδαγωγών για εκσυγχρονισμό της εκπαιδευτικής πραγματικότητας όπως και οι πρωτοβουλίες βελτίωσης των σχολικών βιβλίων.