ΜΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΟΠΑΔΙΚΩΝ ΣΥΝΘΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥ,
ΤΟΥ ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΥ, ΤΗΣ ΑΕΚ, ΤΟΥ ΠΑΟΚ,
ΤΟΥ ΑΡΗ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΝΙΩΝΙΟΥ

Στα γήπεδα η Ελλάδα δεν αναστενάζει μόνο. Συνθηματολογεί κιόλας. Και τραγουδάει. Μοιρασμένη σε ομάδες, αλλά και σε θύρες. Οι οπαδοί (ο χαρακτηρισμός «φίλαθλοι» είναι απλώς ευφημιστικός) φωνάζουν τα συνθήματά τους, συνήθως έμμετρα και ομοιοκατάληκτα, και τραγουδάνε πάνω σε γνωστούς ρυθμούς, από τον Εθνικό Ύμνο στα αντάρτικα, και από τον Τσιτσάνη στα κάλαντα. Έτσι σμίγουν σε μια κοινότητα που διαλύεται κάθε Σαββατοκύριακο και ξαναδημιουργείται με διαφορετική κάθε φορά σύνθεση. Μοναδική σταθερά η «ιδέα», η «θρησκεία», το «ναρκωτικό»: η φανέλα. Και –για τους συντριπτικά περισσότερους– το ανιδιοτελές πάθος γι’ αυτήν.
Με τα τραγούδια και τα συνθήματά τους οι οπαδοί θέλουν να εμψυχώσουν τους παίχτες της λατρεμένης τους ομάδας, γιατί άλλο αποτέλεσμα πλην της νίκης, όποιος κι αν είναι ο αντίπαλος, δεν νοείται. Θέλουν όμως και να χλευάσουν τους παίχτες (και τους οπαδούς) του αντίπαλου συλλόγου, να τους τσακίσουν το ηθικό. Η επίσημη ρητορική περί του ευ αγωνίζεσθαι και της Ελλάδας ως κοιτίδας κτλ. δεν τους αφορά.
Βαριά ειρωνική και σκληρά σεξιστική η γλώσσα των γηπεδικών συνθημάτων και τραγουδιών, υβρεολογική αλλά και χιουμοριστική, βίαιη αλλά και σποραδικά τρυφερή (όταν αφιερώνεται σε ύμνους), δημιουργεί μια μορφή ανώνυμης, λαϊκής ποίησης. Μια δημοτική στιχουργική που, αν και «χαμηλή», δεν αποκαλύπτει μόνο τον κόσμο των αισθημάτων των οπαδών αλλά και τις αντιλήψεις τους για κάτι περισσότερο από το τόπι.