Η πρώτη εκδήλωση της δέκατης ενότητας του Λόγου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος είναι για την Ουκρανία. Κάνουμε αυτή την εκδήλωση όχι επειδή θεωρούμε ότι έχουμε να πούμε κάτι που δεν έχει ειπωθεί στα χιλιάδες κείμενα που έχουν ήδη γραφτεί. Βρισκόμαστε ακόμη μέσα στο γεγονός και η κατανόηση αυτού που πραγματικά συμβαίνει είναι αναγκαστικά περιορισμένη. Οι εικόνες της φρίκης που μας έρχονται καθημερινά από τις πόλεις και τα χωριά της Ουκρανίας είναι αβάσταχτες. Κάνουμε αυτή την εκδήλωση πιο πολύ σαν νεύμα φιλίας και συμπαράστασης προς τους συνανθρώπους μας της Ουκρανίας. Δεν θα πούμε πράγματα που δεν έχετε διαβάσει ήδη, αλλά πάντως θα μιλήσουμε με τις σωστές λέξεις: θα μιλήσουμε για πόλεμο και όχι για «ειδική επιχείρηση», θα μιλήσουμε για εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Είναι αλήθεια ότι ο πόλεμος αυτός μας άγγιξε περισσότερο από άλλους, περισσότερο από τον πόλεμο εναντίον της Συρίας, και οι Ουκρανοί πρόσφυγες μάς συγκίνησαν και μας κινητοποίησαν περισσότερο από τους Σύρους πρόσφυγες. Μας άγγιξε περισσότερο γιατί γίνεται κοντά και έχει επιπτώσεις στη ζωή μας. Πρέπει να ντρεπόμαστε για αυτό, πρέπει να ντρεπόμαστε, θέλω να πω, για την αδιαφορία μας για άλλους πολέμους και φονικά που γίνονται μακριά μας, όπως τούτη τη στιγμή που μιλάμε στο Βόρειο Καμερούν η στην Αιθιοπία (Τιγκρέ). Αυτή η ντροπή δεν είναι ωστόσο λόγος να μη μιλήσουμε τώρα για την Ουκρανία και να φορτωθούμε άλλη μια ντροπή αύριο.
Αφού αποφασίσαμε πάντως να κάνουμε την εκδήλωση, έπρεπε αυτή να γίνει πριν από τις 9 Μαΐου. Τη μέρα αυτή η Ρωσία γιορτάζει τη νίκη της κατά του ναζισμού και ο Πούτιν έχει δώσει τα τελευταία χρόνια μεγάλες, ιερές διαστάσεις στη μέρα αυτή, με κορυφαία στιγμή την παρέλαση του «Αθάνατου Συντάγματος», που συγκροτείται από απογόνους, πραγματικούς ή υποτιθέμενους, των στρατιωτών του πολέμου. Ο πόλεμος που διεξάγει τώρα είναι, λέει, εναντίον των συνεργατών του ναζισμού, δηλαδή όπως τότε σκότωναν οι Ρώσοι στρατιώτες τους ναζί, τώρα θα ολοκληρώσουν τη νίκη εκείνη σκοτώνοντας τους συνεργάτες τους. Ο Πούτιν πρέπει στις 9 Μαΐου να παρουσιάσει στον ρωσικό λαό κάτι, μια νίκη, και θα εντείνει, πιστεύουμε, τις πολεμικές επιχειρήσεις. Ο καιρός πιέζει. Όλοι αυτοί οι λόγοι μας οδήγησαν στην απόφαση για τη σημερινή εκδήλωση.