Οι «Στρατολάτες» είναι μια εξιστόρηση αληθινών γεγονότων διανθισμένη με στοιχεία μυθοπλασίας. Αφορούν τη ζωή μιας οικογένειας τσοπάνων στο μακρινό παρελθόν, όταν κατέβαιναν κάθε χρόνο στο τέλος του φθινοπώρου τις πλαγιές της Ζήριας προς τα πεδινά βοσκοτόπια για ν' αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες του χειμώνα στο βουνό.
Οδοιπόροι για τέσσερα μερόνυχτα, όσο διαρκούσε το ταξίδι, σε συνθήκες αντίξοες και πορεία δύσκολη, με σχεδόν όλο το νοικοκυριό φορτωμένο σε ζώα, βιάζονταν να φτάσουν στο ορισμένο στανοτόπι πριν πλακώσει ο χειμώνας.
Δυο φίλοι στο γέρμα της ζωής τους αποφασίζουν ν' ακολουθήσουν τα χνάρια της οικογένειας σ' ένα απ' τα παλιά της ταξίδια με απόσταση επτά δεκαετιών. Προηγουμένως ο ένας απ' αυτούς, μέλος της οικογένειας, μικρό παιδί τότε, αφηγείται στον άλλο όσα θυμάται από εκείνο το οδοιπορικό. Αργότερα θ' αφηγηθεί γεγονότα από τη μετέπειτα ζωή του σαν μετανάστης στην Αυστραλία.
Και το ταξίδι ξεκινάει. Στη διάρκεια του οι δυο φίλοι μιλούν για τους τόπους απ' όπου περνούν και για την ιστορία, τη μυθολογία και τα μνημεία που συναντούν. Η αφήγηση στέκεται στο βίο των τσοπάνων, σε πρόσωπα, αντικείμενα, τρόπους κτηνοτροφικής παραγωγής, στην καθημερινότητα, τα ήθη και τις συνήθειες της ποιμενικής ζωής, για όσα έφυγαν χωρίς επιστροφή. Η εξιστόρηση ολοκληρώνεται με την αφήγηση του δραματικού τέλους του παλιού ταξιδιού.