Η Επιστροφή των μαρμάρων, έβδομο ποιητικό βιβλίο του βραβευμένου από την Ακαδημία Αθηνών ποιητή Χάρη Ιωσήφ, αποτελεί ένα πρωτότυπο όσο και τολμηρό εγχείρημα να «ενοποιηθούν» και να «αποκατασταθούν» τα αριστουργήματα της Ζωφόρου του Παρθενώνα στη φυσική τους θέση και σειρά με όχημα την ποίηση. Ο Ιωσήφ επιλέγει να άρει την ιστορική αδικία του κατακερματισμού του μαρμάρων με τον ποιητικό του λόγο, συνθέτοντας μια πλήρως αποκατεστημένη ποιητική ζωφόρο σε αντιστοιχία με την πραγματική, κάθε μάρμαρο της οποίας αντιστοιχεί σε μία στροφή του ποιήματος. Εντάσσει τα σκορπισμένα μέλη του μνημειακού σώματος σε ένα ακέραιο ποιητικό σώμα, όπου εκεί αναδεικνύονται όχι μόνον το θέμα της Ζωφόρου στην αισθητική και λογική του αλληλουχία, αλλά και οι ποιητικές του προεκτάσεις και αντανακλάσεις σε θέματα που αφορούν διαχρονικά την τέχνη και τον διάλογο ανάμεσα στον σύγχρονο δημιουργό και την πολιτιστική του κληρονομιά.

Ενταγμένα με αυτόν τον τρόπο τα αριστουργήματα της Ζωφόρου του Παρθενώνα σε ένα ποιητικό περιβάλλον, αποκτούν ένα νέο νόημα, πέρα από το μνημειακό, που καθιστά αυτό το βιβλίο ένα πρωτοφανή όσο και απολαυστικό διάλογο με το Υψηλό στην τέχνη, ως αφετηρία ποιητικής δημιουργίας. Το ενδιαφέρον είναι ότι η συνομιλία του Ιωσήφ με το παρελθόν δεν αφορά μόνο τη μεγάλη ελληνική τέχνη στην αρχαία μνημειακή της εκδοχή αλλά και στη γραμματειακή, αφού ακόμη και ο ποιητικός λόγος του βιβλίου αποτελεί μιαν έκφραση, είδος λογοτεχνικό της αρχαιότητας που παριστάνει ολοζώντανα στη φαντασία μας τα αφηγούμενα, εν προκειμένω τα γλυπτά του Παρθενώνα, μέσα από μια εναργή ποιητική αφήγηση που ψάλλει καθεμία από τις έξι Καρυάτιδες του Ερεχθείου, με πρώτη αυτή που φυλάσσεται στο βρετανικό μουσείο.

Με αυτόν τον τρόπο ο Ιωσήφ εντάσσεται σε μια μακρά λογοτεχνική παράδοση συγγραφέων που όχι μόνον εμπνέονται από κορυφαία έργα τέχνης της ελληνικής καλλιτεχνικής παράδοσης, αλλά που επιτρέπουν στο βλέμμα του αναγνώστη να δει μέσα από αυτά την αναμέτρηση του δημιουργού με τον εαυτό του και με τον Χρόνο.

Φένια Αδαμίδη
Δρ κλασικής φιλολογίας