Η Θεοσοφία είναι στο σύνολό της μια πλήρης γνώση της Φύσης όπου ο άνθρωπος παίζει πρωταρχικό ρόλο. Το ανθρώπινο βασίλειο αποτελεί ένα στάδιο ζωτικής σημασίας, στο τεράστιο εξελικτικό πρόγραμμα, όταν ο «Άνθρωπος», ο στοχαστής γεννιέται. Η γνώση της Θεοσοφίας κερδίζεται από γενιές εκπαιδευμένων ερευνητών, μυημένων στα Αρχαία Μυστήρια. Διατείνεται ότι είναι μια έκφραση της Αλήθειας, η πραγματικότητα της ύπαρξης. Επομένως, δεν είναι ζήτημα εικασίας ή δοξασίας. Η ίδια η Φύση θεωρείται ως ένα σύνολο όλων εκείνων που την αποτελούν κατά ιεραρχική σειρά από τα κατώτερα μέχρι τα ανώτερα όντα, από τα στοιχεία που περιλαμβάνουν την ύλη του αντικειμενικού μας κόσμου μέχρι την εξελικτική κλίμακα μέσα από το βασίλειο της Φύσης προς τον άνθρωπο και ακόμα πιο πέρα, μέχρι το βασίλειο του υπερανθρώπινου. Η Θεοσοφία θέτει ως προϋπόθεση βαθμίδες υπεράνθρωπων όντων τα οποία, ως συλλογικά όντα με τη συσσωρευμένη σοφία τους και γνώση, αποτελούν του «δημιουργούς» και τους «άρχοντες» του πλανητικού μας συστήματος.

Η Θεοσοφία μας λέει ότι στον πυρήνα όλων των πραγμάτων υπάρχει μια κοινή Ουσία. Αυτή η ουσία εκδηλώνεται ως «Ζωή». Καθετί είναι προικισμένο με αυτήν. Δεν υπάρχει νεκρή ύλη. Παρόμοια, καθετί έχει ένα βαθμό αισθαντικότητας ακόμα κι αν περιορίζεται απλώς στην ικανότητα της ανταπόκρισης ή μόνον του «αισθήματος», δηλαδή να αντιδρά σε εξωτερικά ερεθίσματα ακόμα και στη μνήμη. Στις πιο εξελιγμένες της μορφές η αισθαντικότητα γίνεται συνειδητότητα. Αυτή η αισθαντικότητα εκδηλώνεται κατ’ αρχήν στις κατώτερες στοιχειακές μορφές ή στα ορυκτά, προχωρεί μέσα από πιο σύνθετες των φυτών και ζώων και καταλήγει στην πλήρη συνειδητοποίηση του ανθρώπου. Κατόπιν περνά όλες τις διαβαθμίσεις και φθάνει σε επίπεδα επίγνωσης αφάνταστου μεγαλείου για το δικό μας στάδιο της εξέλιξης. Εξαιτίας των αναπτυγμένων ιδιοτήτων και της εξαγνισμένης πνευματικής τους φύσης αυτοί οι νέοι κάτοικοι του ύψιστου επιπέδου του Όντος μπορούν να θεωρούνται θεοί. Μπορούν να κληροδοτήσουν στους ανθρώπους, που είναι σε θέση να τα εκφράσουν, τα πιο ευγενή και ευεργετικά ερεθίσματα ακριβώς όπως τα έχουν αναπτύξει οι ίδιοι. Αυτά τα ερεθίσματα αυξάνονται αριθμητικά καθώς ο άνθρωπος ανέρχεται την κλίμακα της εξέλιξης.