Ο Ζυλ Ντασέν (1911-2008) γεννήθηκε στο Μιντλτάουν του Κονέκτικατ, στις Ηνωμένες Πολιτείες, ως ένα από τα οκτώ παιδιά ενός ρωσοεβραίου κουρέα. Ξεκίνησε την κινηματογραφική του πορεία ως μαθητευόμενος του Άλφρεντ Χίτσκοκ στην Αμερική, ενώ την περίοδο των διώξεων του μακαρθισμού κατέφυγε στη Γαλλία, λόγω παρεμβάσεων που υπέστη στη δουλειά του (κλήθηκε για εξηγήσεις από το Κογκρέσο κατηγορούμενος για αντιαμερικανική δράση, την εποχή που γύριζε την ταινία "Night and the City"). Στη Γαλλία γύρισε το "Rififi", με το οποίο και κέρδισε το βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ των Κανών το 1955. Στη Γαλλία, επίσης, παντρεύτηκε την Μπεατρίς Λονέρ με την οποία απέκτησε δύο παιδιά, τον διάσημο Γάλλο τραγουδιστή Τζο Ντασέν (ο οποίος πέθανε το 1980) και την ηθοποιό Ζυλί Ντασέν. Τη ζωή του, ωστόσο, σημάδεψε ανεξίτηλα ο έρωτάς του με τη Μελίνα Μερκούρη, την οποία γνώρισε στις Κάνες, δύο χρόνια μετά το "Rififi", παντρεύτηκε και ακολούθησε στην Ελλάδα, όπου και στέριωσε αναδεικνύοντάς την ως δεύτερη πατρίδα του. Από τη στιγμή εκείνη αρχίζει η δεύτερή του καριέρα, καθώς οι περισσότερες ταινίες που σκηνοθετεί, έχουν πρωταγωνίστρια τη Μελίνα. Μαζί με τη Μελίνα γύρισαν εννέα ταινίες, μεταξύ των οποίων το "Τοπκαπί", τη "Φαίδρα" και το "Ποτέ την Κυριακή", η οποία τιμήθηκε με το βραβείο καλύτερης ταινίας στο Φεστιβάλ Κανών, το 1960. Μετά το θάνατο της Μελίνας έγινε πρόεδρος του Ιδρύματος "Μελίνα Μερκούρη", το οποίο ιδρύθηκε για τη διατήρηση της μνήμης της, στο πλαίσιο του οποίου δραστηριοποιήθηκε για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα. Πέθανε στην Αθήνα στις 31 Μαρτίου του 2008, σε ηλικία 97 ετών. Η φιλμογραφία του Ζυλ Ντασέν περιλαμβάνει τις ταινίες μεγάλου μήκους: "The Tell-Tale Heart", 1941, "Nazi Agent", 1942, "Reunion in France", 1942, "The Affairs of Martha", 1942, "Young Ideas", 1943, "The Canterville Ghost" 1944, "A Letter for Evie", 1945, "Two Smart People", 1946, "Brute Force" (ελλ. "Ο δήμιος των κολασμένων"), 1947, "The Naked City", 1948, "Thieves' Highway" (ελλ. "Άνθρωποι του αίματος"), 1949, "Night and the City", 1950, "Du Rififi Chez les Hommes" (ελλ. "Ριφιφί"), 1955, "Celui Qui Doit Mourir" (διασκευή του μυθιστορήματος "Ο Χριστός ξανασταυρώνεται" του Ν. Καζαντζάκη), 1956, "La Lοi", 1958, "Never on Sunday", 1959, "Phaedra", 1961, "Topkapi", 1964, "10:30 P.M. Summer" ("Στις 10.30 ένα καλοκαιρινό βράδυ"), 1966, "Survival"/"Hamilchama al hashalom" (ντοκιμαντέρ 70' για τον Πόλεμο των Έξι Ημερών), 1967, "Up Tight!", 1968, "Promise at Dawn", 1970, "The Rehearsal", 1974, "A Dream of Passion" ("Κραυγή Γυναικών"), 1978, "Circle of Two", 1980. Σε ένα κείμενό του του 1993, ο Martin Scorsese, έγραψε για το έργο του Ζυλ Ντασέν: "Η σταδιοδρομία του Ζυλ Ντασέν υπήρξε, θα 'λεγα, εκπληκτική. Ένας πραγματικά διεθνής σκηνοθέτης, που οδηγήθηκε στην εξορία από το "Κυνήγι των μαγισσών" της Επιτροπής Ανιαμερικανικών Ενεργειών, γύρω στις αρχές της δεκαετίας του '50, και κατόρθωσε να κάνει κινηματογράφο στην Αγγλία, τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ελλάδα, με φιλμ που μεταξύ τους δεν έχουν τίποτα κοινό, όπως για παράδειγμα το "Η νύχτα και η πόλη" και το "Ποτέ την Κυριακή". Ο Ντασέν κατόρθωσε να συνδυάσει την παραδοσιακή αφηγηματικότητα του κινηματογράφου του Χόλιγουντ με το οπτικό στιλ του ευρωπαϊκού κινηματογράφου. Προσωπικά θαυμάζω τα φιλμ νουάρ που γύρισε στα τέλη της δεκαετίας του '40: "Ο δήμιος των κολασμένων" ("Brute Force"), "Η γυμνή πόλη" ("The Naked City") και "Άνθρωποι του αίματος" ("Thieve's Highway"). [...] Όμως, το φιλμ του που με επηρέασε περισσότερο από κάθε άλλο, ήταν το "Η νύχτα και η πόλη" ("Night and the City"), ιδίως σε ό,τι αφορά το φόντο των "Κακόφημων δρόμων". Ο Ρίτσαρντ Ουίντμαρκ υποδύεται έναν κατατρεγμένο, έναν φουκαρά μικροαπατεώνα που τρέχει όλη τη νύχτα, που τρέχει μες στους σκοτεινούς, επικίνδυνους δρόμους, πανικόβλητος, απελπισμένος -όπως ο Τσάρλι στους "Κακόφημους δρόμους". Και οδηγείται στην καταστροφή, όπως ο Τσάρλι: με το σημάδι της καταδίκης χαραγμένο στο πρόσωπό του. Οι δύο πανίσχυρες δυνάμεις με τις οποίες πρέπει να τα βγάλει πέρα, καταλήγουν αναπόφευκτα να τον συντρίψουν. Ένα άλλο από τα αγαπημένα μου φιλμ του Ντασέν είναι το "Ριφιφί". Μέσα στην παράδοση του γαλλικού policier μυθιστορήματος, ο Ντασέν δημιουργεί κάτι σαν αρχέτυπο για ένα ολόκληρο κινηματογραφικό είδος. Ο τρόπος που χρησιμοποίησε ένα μουσικό λάιτ-μοτίβ για να δημιουργήσει ύφος και ατμόσφαιρα, ήταν επαναστατικός. Η σεκάνς της ληστείας -εντελώς βουβή, εκτός από κάποιους σποραδικούς φυσικούς ήχους- είναι πλέον μια από τις κλασικές του σασπένς. Εξακολουθώ να βλέπω τις ταινίες του Ζυλ Ντασέν. Τις θεωρώ πηγή έμπνευσης, καθώς και απόλαυσης, κι όποτε βρίσκω ευκαιρία, κάνω ό,τι μπορώ για να τις επισημάνω σε νεότερους θιασώτες και δημιουργούς του κινηματογράφου."

Ο Παύλος Μάτεσις (1933-2013) γεννήθηκε στο χωριό Δίβρη, στην Πελοπόννησο. Μέχρι τα 19 του έζησε σε πολλές επαρχιακές πόλεις. Σπούδασε υποκριτική στη Δραματική Σχολή Βαχλιώτη, μουσική και ξένες γλώσσες (αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά). Εργάστηκε ως τραπεζικός υπάλληλος και εγκατέλειψε τη σταδιοδρομία του για να αφοσιωθεί στο θέατρο και τη λογοτεχνία. Ως ηθοποιός, εμφανίστηκε παίζοντας τον Υιό στη "Φαύστα" του Μποστ και τον Αϊνστάιν στην κωμωδία "Αρσενικό και παλιά δαντέλα" του Κέσελρινγκ. Δίδαξε υποκριτική στη Σχολή Σταυράκου (1963-64). Διετέλεσε βοηθός δραματουργός στο Εθνικό Θέατρο, μεταξύ 1971-1973. Επίσης, έγραψε και σκηνοθέτησε δύο τηλεοπτικές σειρές που παίχτηκαν στην ΥΕΝΕΔ (1974-76) καθώς και κείμενα για Floor Show. Στο χώρο των γραμμάτων εμφανίστηκε με το μονόπρακτο θεατρικό έργο "Ο σταθμός", το 1964, που διακρίθηκε στο διαγωνισμού του θιάσου "Δωδέκατη Αυλαία" και ακολούθησε "Η τελετή", που τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Θεάτρου το 1966 και παραστάθηκε από το Θέατρο Νέας Ιωνίας του Γιώργου Μιχαηλίδη την επόμενη χρονιά, και δύο χρόνια αργότερα από το Εθνικό Θέατρο. Στην πρώτη φάση της θεατρικής του δημιουργίας, ο Μάτεσις κινήθηκε στο χώρο της σκληρής απομυθοποίησης του ελληνικού μικροαστισμού και στη συνέχεια -με οριακή δημιουργία το "Φάντασμα του κυρίου Ραμόν Νοβάρο"- στράφηκε προς μια γραφή που παραπέμπει στο λεγόμενο θέατρο του παραλόγου με σαφείς αναφορές στο έργο του Σάμουελ Μπέκετ. Με το θεατρικό έργο του "Προς Ελευσίνα", εμπνευσμένο από το μυθιστόρημα του William Faulkner "Καθώς ψυχορραγώ", ο Μάτεσις επιχείρησε μια ανατρεπτική απεικονιση της ζωής από τη σκοπιά του θανάτου, με αναφορές στην ελληνική παράδοση από την αρχαία τραγωδία ως το δημοτικό τραγούδι και τα ελληνικά ήθη και έθιμα, όλα σε μια ανεστραμμένη οπτική. Στην πεζογραφία πραγματοποίησε την πρώτη του εμφάνιση το 1987 με τη νουβέλα "Αφροδίτη", και έγινε γνωστός το 1990 με τη "Μητέρα του σκύλου", στο οποίο αντιμετωπίζει τη σύγχρονη ελληνική κοινωνία μέσα από τη ματιά της κεντρικής ηρωίδας του, της ψυχωσικής Ραραούς. "Η μητέρα του σκύλου" μεταφράστηκε σε πολλές ξένες γλώσσες και περιλήφθηκε στη λίστα του αγγλικού εκδοτικού οίκου Quintet Publishing "1001 βιβλία της παγκόσμιας λογοτεχνίας που πρέπει να έχει διαβάσει κάποιος μέχρι το τέλος της ζωής του". Την ίδια προβληματική συνέχισε ο Μάτεσις με τη συλλογή διηγημάτων του "Ύλη δάσους" αλλά και το μυθιστόρημα "Ο παλαιός των Ημερών". Ανατρεπτικής γραφής ήταν και το μυθιστόρημά του "Πάντα καλά", το οποίο ο ίδιος ο συγγραφέας χαρακτήρισε αισθηματικό μυθιστόρημα, καθώς και τα "Σκοτεινός οδηγός", "Μύρτος", "Αλδεβαράν" και το παρωδιακό "Graffito". Ασχολήθηκε επίσης με τη μετάφραση λογοτεχνικών και θεωρητικών έργων (από συγγραφείς όπως οι Σαίξπηρ, Μπεν Τζόνσον, Αριστοφάνης, Μολιέρος, Ίψεν, Μπωμαρσαί, Βιτράκ, Αρτώ, Πίντερ, Μάμετ, Σέπαρντ, Αραμπάλ). Πέθανε στην Αθήνα στις 20 Ιανουαρίου 2013, στα 80 του χρόνια, ενώ νοσηλευόταν σε ιδιωτικό θεραπευτήριο μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο. Βραβεία - Διακρίσεις: 1. Διάκριση στο διαγωνισμό μονόπρακτων του θεατρικού οργανισμού "12 Αυλαία" (1964) για το μονόπρακτο "Ο σταθμός". 2. Κρατικό βραβείο θεάτρου 1966 για το έργο "Η τελετή". 3. Έπαθλο "Κάρολος Κουν"-Πόλις των Αθηνών 1989 για το καλύτερο ελληνικό έργο της χρονιάς ("Περιποιητής φυτών"). 4. Βραβείο Ελληνόφωνων Κάτω Ιταλίας (1998) για το μυθιστόρημα του "Η μητέρα του σκύλου". 5 . Μέγα Βραβείο Κριτικών Θεάτρου, 2000. 6. Βραβείο Acerbi (2002) για το μυθιστόρημα "Η μητέρα του σκύλου". Έχει μεταφράσει στα ελληνικά: Mrojek, Ben Johnson, Roger Vitrac, Harold Pinter, Henrik Ibsen, Sean O' Casey, Fernando Arrabal, Joe Orton, Antonin Artaud, Margaret Atwood, Map. Macdonald, William Shakespeare, Beaumarchais, Stendhal, Alain Fournier, Στρατή Χαβιαρά, Alba Ambert, Peter Ackroyd, William Faulkner και στα νέα ελληνικά τα έργα του Αριστοφάνη: "Ειρήνη", "Πλούτος", "Βάτραχοι", "Νεφέλαι", "Όρνιθες", "Αχαρνής", "Θεσμοφοριάζουσαι", "Λυσιστράτη". Εργογραφία: Θεατρικά Έργα: -"Προς Ελευσίνα", Αθήνα, Εστία, 1995 -"Εξορία", Αθήνα, Εστία, 1982 -"Λύκε-λύκε", Αθήνα, Εστία, 1984 -"Διηγήματα", Αθήνα, Κέδρος, 1976 -"Η καθαίρεση", Αθήνα, Κέδρος, 1969 -"Το φάντασμα του κυρίου Ραμόν Νοβάρο", Αθήνα, Κέδρος, 1973· Καστανιώτης, 1997. -"Μικρό-Αστικό Δίκαιο", Αθήνα, Κέδρος, 1984 -"Περιποιητής φυτών", Αθήνα, Κέδρος, 1989, Καστανιώτης, 1997 -"Βιοχημεία", Αθήνα, Δωδώνη, 1971· Καστανιώτης, 1997 -"Η τελετή", Αθήνα, Καστανιώτης, 1997 -"Η βουή", Αθήνα, Καστανιώτης, 1997 -"Ενοικιάζεται φύλακας άγγελος", Αθήνα, Εστία, 2002 Πεζογραφία: -"Αφροδίτη", Αθήνα, Εστία, 1986, 2000 -"Ύλη Δάσους", διηγήματα, Αθήνα, Καστανιώτης, 2000 -"Η μητέρα του σκύλου", Αθήνα, Καστανιώτης, 1990 -"Ο παλαιός των ημερών", Αθήνα, Καστανιώτης, 1994 -"Πάντα καλά", Αθήνα, Καστανιώτης, 1998, 2002 -"Σκοτεινός οδηγός", Αθήνα, Καστανιώτης, 2002 -"Μύρτος", Αθήνα, Καστανιώτης, 2004 - "Αλδεβαράν", Αθήνα, Καστανιώτης, 2007 - "Graffito", Αθήνα, Καστανιώτης, 2009 Μεταφράσεις: Στα αγγλικά: - "The Daughter: A Novel" [tr.by]: Fred A. Reed. London, Arcadia Press, 2002 Στα γαλλικά: -"L'enfant de chienne" [tr.by]: Jacques Bouchard. Paris, Editions Gallimard - Du Monde Entier, 1993 -"L' ancien des jours" [tr.by]: Jacwues Bouchard Paris, actes Sud, 1997 Στα γερμανικά: -"Die Tochter der Hundin", [tr.by]: Birgit Hildebrand. Munchen, Carl Hanser Verlag, 2001. Στα ιταλικά: -"Madre di cane" [tr.by]: Alberto Gabrieli. Milano, Crocetti Editore, 1999 -"L' Antico dei Ciorni" [tr.by]: Alberto Cabrieli. Milano, Crocetti Editore, 1999 -"Πάντα καλά", [tr.by]: Alberto Gabrieli. Milano, Crocetti Editore, 1999 Στα ισπανικά: -"Memorias de una hija de perra" [tr.by]: Kristina Serna. barcelona, Seix Barral, 1994 -"El Padre de los tiempos" [tr.by]: Kristina Serna. Barcelona, Seix Barral, 1994 -"El Padre de los tiempos" [tr.by]: Margarita Ramirez - Montesinos. Madrid, Amaranto, 1999 Στα ολλανδικά: -"De Moeder Van De Hono", [tr.by]: Hero Hokwerda. Amsterdam, Uitgeverij Bakker, Prometeus, 1997 Στα γιουγκοσλάβικα: -"Drevan od postanja dana", [tr.by]: Gaga Rosic. Beograd, Stubovi Kulture, 1998 -"MAJKA ΠCA", [tr.by]: Gaga Rosic. Beograd, Deyce Novine, 1994