*Αποστολή σε 2-4 εργάσιμες μέρες
Τιμή Λεμόνι: 16,62 €
Για τον Αναγνωστάκη
Κριτικά κείμενα
Συγγραφή: ·Αιμίλιος Χουρμούζιος
Αιμίλιος Χουρμούζιος
Ρένος Η. Αποστολίδης
Ρένος Αποστολίδης (1924-2004). Ο Ρένος Αποστολίδης γεννήθηκε στην Αθήνα, γιος του δημοσιογράφου Ηρακλή Αποστολίδη, αρχισυντάκτη σε πολλές αθηναϊκές εφημερίδες, διευθυντή της Εγκυκλοπαίδειας του Πυρσού και διευθυντή της Εθνικής Βιβλιοθήκης (1945-1959), και της Ελπινίκης το γένος Ζαμπέλη. Το 1935 τέλειωσε το δημοτικό σχολείο και το 1941 το Βαρβάκειο Γυμνάσιο, όπου στις 28 Οκτωβρίου του 1941 οργάνωσε μαθητική αποχή. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής παρέμεινε ανένταχτος. Σπούδασε στο τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (αποφοίτησε το 1950). Φοιτητής ακόμη κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου στρατεύτηκε με το βαθμό του οπλίτη στο κρατικό μέτωπο. Αμέσως μετά την αποφοίτησή του και για έντεκα χρόνια εργάστηκε ως καθηγητής αρχαίων και νέων ελληνικών, ιστορίας και λατινικών σε ιδιωτικά αθηναϊκά γυμνάσια. Υπήρξε συνεργάτης του κρατικού γραφείου Τύπου του εξωτερικού, της Διεύθυνσης Εξωτερικού Τύπου, της Γενικής Διεύθυνσης Τύπου του Υπουργείου Προεδρίας της Κυβερνήσεως και του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας. Τιμήθηκε με το βραβείο πεζογραφίας του Υπουργείου Παιδείας το 1960 (για το έργο του "Ιστορίες από τις Νότιες Ακτές"). Στο χώρο των γραμμάτων πρωτοεμφανίστηκε το 1944 με τη δημοσίευση του δοκιμίου του "Καιρός" στο περιοδικό "Γράμματα" και την έκδοση του έργου του "Τρεις σταθμοί μιας πορείας", ένα χρόνο αργότερα. Συνεργάστηκε με πολλές εφημερίδες και περιοδικά της πρωτεύουσας ως συντάκτης ("Ελευθερία", "Νίκη", "Εικόνες", "Γνώσεις", "Νεώτερον Λεξικόν Ηλίου", "Ανεξάρτητος Τύπος", κ.α.) και ως κριτικός ("Γράμματα", "Φοιτητική Φωνή", "Δελτίον του Βιβλίου", "Κύκλος", "Κοχλίας", "Νέα Εστία", "Νέοι Ρυθμοί", "Νέες Εικόνες", "Έθνος", "Εθνικός Κήρυκας", κ.α.). Από το 1951 ανέλαβε την αρχισυνταξία και την κριτική στήλη στο περιοδικό "Ο Αιώνας μας", και το 1959 ίδρυσε με τον πατέρα του το περιοδικό "Νέα Ελληνικά", από τις σελίδες του οποίου πρόβαλε την κριτική στάση του ενάντια στη λογοτεχνική γενιά του ’30. Το 1964 καταδικάστηκε σε κάθειρξη δυόμισι χρόνων -από την οποία εξέτισε τελικά τρεις μήνες- επειδή είχε εισβάλει στη Βουλή ηγούμενος μιας ομάδας ακροδεξιών. Στη δικτατορία του Παπαδόπουλου επέβαλε τη δημοσίευση σε συνέχειες της "Ανθολογίας νεοελληνικού διηγήματος" στις εφημερίδες της εποχής, η οποία όμως διακόπηκε από τη λογοκρισία με αφορμή τη δική του νουβέλα "Ο Α2". Μετά τη δικτατορία συνέχισε να ασκεί κριτική από τις σελίδες του περιοδικού "Τετράμηνα" ως το 1979. Ο Ρένος Αποστολίδης ανήκει στους έλληνες πεζογράφους της μεταπολεμικής γενιάς. Βασικό χαρακτηριστικό του έργου του είναι η κυριαρχία της παρεμβολής του συγγραφέα στη ροή της αφήγησης και η έκφραση της προσωπικής του άποψης και οπτικής του μύθου με τρόπο άμεσο. Βασική πηγή της θεματολογίας του είναι η περίοδος της γερμανικής κατοχής και του ελληνικού εμφυλίου, ιστορικά γεγονότα της οποίας εντάσσει στην αφήγησή του αξιοποιώντας τα και σχολιάζοντάς τα, τόσο για να κρίνει τις αρνητικές τους επιπτώσεις όσο και για να τονίσει το υπαρξιακό αδιέξοδο στο οποίο οδηγούν τους ήρωές του. Στα μεταγενέστερα έργα του στρέφεται προς τη σύγχρονή του πραγματικότητα, διατηρώντας ωστόσο την άποψή του για τον προδρομικό χαρακτήρα του Εμφυλίου στις μεταπολεμικές αλλαγές στην πολιτική και κοινωνική ζωή της Ελλάδας. Έργα του μεταφράστηκαν στα ολλανδικά, γερμανικά, γαλλικά και άλλες ξένες γλώσσες. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Ρένου Αποστολίδη βλ. Χατζηβασιλείου Βαγγέλης, "Ρένος Αποστολίδης", στο "Η μεταπολεμική πεζογραφία· από τον πόλεμο του ’40 ως τη δικτατορία του ’67", τ. β΄, σ. 224-247, Αθήνα: Σοκόλης, 1988, Χατζηφώτης Ι. Μ., "Αποστολίδης Ρένος", στη "Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας", τ. 2, Αθήνα: Χάρη Πάτση, χ.χ., και χ.σ., "Αποστολίδης Ρένος", στο "Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό", τ.1, Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών, 1983. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
Γιώργος Καφταντζής
Ο Γιώργος Καφταντζής γεννήθηκε στις 22 Μαρτίου 1920 στην Ηράκλεια Σερρών. Αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1949 και δικηγόρησε στην πόλη των Σερρών, όπου και έζησε, από το 1952 έως το 1985. Πήρε μέρος στη μάχη της Κρήτης, στην οποία αναφέρεται το μυθιστόρημά του "Δώδεκα μέρες" και στην Εθνική Αντίσταση, ως κορυφαίο στέλεχος της ΕΠΟΝ (Μαλέας). Πρωτοστάτησε στην έκδοση των περιοδικών "Ξεκίνημα" του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, "Ορφέας" Σερρών κ.ά. Από τις εξέχουσες μορφές των εκτός Θεσσαλονίκης βορειοελλαδιτών συγγραφέων. Έμεινε σταθερά στην αγαπημένη του πόλη των Σερρών· ο δήμος της για να τον τιμήσει έδωσε το όνομά του σε κεντρική πλατεία. Τακτικό μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης. Τα ενδιαφέροντά του αναπτύχθηκαν σε αναπεπταμένο χώρο της πνευματικής ζωής του τόπου του, αλλά και της κοινωνικής και πολιτιστικής ζωής με αντίστοιχη δραστηριότητα. Η επίμονη και επίπονη ενασχόλησή του με την ιστορία και τα θησαυρίσματα από στοιχεία που τη συνέστησαν απεικονίζει την ασίγαστη μέριμνά του για τον χώρο και τους ανθρώπους, κάτι που απεικονίζεται και στη λογοτεχνία του. Πέθανε στις 12 Μαρτίου 1998.
Αλέξανδρος Αργυρίου
Ο κριτικός και ιστορικός της λογοτεχνίας Αλέξανδρος Αργυρίου (1921-2009) γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Το πραγματικό του όνομα ήταν Αλέξανδρος Κουμπής. Σπούδασε πολιτικός μηχανικός στο ΕΜΠ. Ταυτόχρονα, φανέρωσε τις λογοτεχνικές του αρετές συνεργαζόμενος ως κριτικός βιβλίου με τα περιοδικά "Ελεύθερα Γράμματα" (Νοέμβριος 1947 έως Ιούνιος 1949) και "Ποιητική Τέχνη" (1947-49). Το 1950 πήρε το απολυτήριο του (Βασιλικού) Ναυτικού "άνευ κυανής λωρίδος". Έκτοτε δούλευε επαγγελματικά σε μελέτες "φερόντων οργανισμών" (1950-1992). Συγχρόνως άρχισε να γράφει κριτικές βιβλίων στις εφημερίδες "Δημοκρατικός Τύπος" (1950), "Δημοκρατική" (1951). "Ημέρα" (1952) και στα περιοδικά "Στόχος" (1951), "Αγγλοελληνική Επιθεώρηση" (1953-54, περίοδος Γ. Π. Σαββίδη), "Καινούρια Εποχή" (1957-58), "Εποχές" (1963), "Ταχυδρόμος" (1965), "Νέα Πορεία" (1959-2009), "Κριτική" (1961) και "Η Συνέχεια" (1973). Έγραψε την "Εισαγωγή στη μεταπολεμική ποίηση" στην "Ανθολογία μεταπολεμικών ποιητών" των Ντίνου Γιωργούδη και Κ. Γεννατά (1957). Δημοσίευσε τακτικά επιφυλλίδες στην εφημερίδα "Το Βήμα" (1971-73 και 1979-85), και αραιά στις εφημερίδες "Μεσημβρινή" (1965) και "Η Καθημερινή" (1976-1980). Υπήρξε υπεύθυνος στο δεκάτομο λεξικό της "Εκδοτικής Αθηνών" για τα λήμματα λογοτεχνών του εικοστού αιώνα. Δίδαξε ιστορία λογοτεχνίας του Μεσοπολέμου, επί εξάμηνο, στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, στο Ρέθυμνο (1963-64). Μετείχε στη συντακτική επιτροπή που εξέδωσε τα "Δεκαοχτώ κείμενα" (1970), τα "Νέα κείμενα 1 και 2" (1971) και το περιοδικό "Η Συνέχεια" (1973). Έχουν εκδοθεί τρία αντίτυπα μελετών του "εκτός εμπορίου" (1957-1962), τρία βιβλία με "επιμέλεια" και "εκτενείς εισαγωγές" του σε ανθολογίες-γραμματολογίες (1969-1988) και πέντε τόμοι δοκιμίων-μελετών του (1984-1996). Συγκέντρωσε, επιμελήθηκε και "ανέσυρε" την ύλη των ετών 1929-1939 στον τόμο: "Νικόλας Κάλας: κείμενα ποιητικής και αισθητικής", 1982. Συμμετείχε σε είκοσι επτά "Σύμμεικτους" τόμους, για διάφορα θέματα λογοτεχνίας και ιστορίας της (1961-1997). Καρπός της μεγάλης πείρας του και της συνεχούς μελέτης είναι η οκτάτομη "Ιστορία της Ελληνικής Λογοτεχνίας και της Πρόσληψής της (1918-2000)" που αποτελεί βασικό βοήθημα για τη σπουδή των ελληνικών γραμμάτων. Αντίθετα από ό,τι συμβαίνει με τις άλλες σημαντικές Ιστορίες της Λογοτεχνίας, η δική του δίνει λιγότερη έμφαση στην αφηγηματικότητα και περισσότερη στη βιβλιογραφική πληρότητα. Η πρωτοτυπία της έγκειται στο ότι καθρεφτίζει την εικόνα της ελληνικής λογοτεχνίας στα μάτια των συγχρόνων της μέσα από πλήθος παραθέματα. Μειλίχιος ως άνθρωπος, συναινετικός και καθόλου των άκρων, βοήθησε αναρίθμητους ερευνητές και λογοτέχνες στα πρώτα τους βήματα. Η ευρεία αποδοχή του αποτυπώθηκε στις πολλές τιμητικές διακρίσεις, ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1999), έλαβε το Α΄ Βραβείο κριτικής-δοκιμίου για το βιβλίο του "Διαδοχικές αναγνώσεις Ελλήνων υπερρεαλιστών" (1984), το Μέγα Βραβείο του Υπουργείου Πολιτισμού και για την συνολική προσφορά του το Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών (2004). Πέθανε στην Αθήνα από επιπλοκές της υγείας του, στις 22 Μαΐου 2009, σε ηλικία 88 ετών.
Μανόλης Λαμπρίδης
Κώστας Κουλουφάκος
Κώστας Κουλουφάκος (1924-1994). Ο Κώστας Κουλουφάκος του Πέτρου και της Αγγελικής γεννήθηκε στην Αθήνα και καταγόταν από το χωριό Κουτήφαρι της μεσσηνιακής Μάνης. Είχε δύο μικρότερα αδέρφια, τον Τάσο και τον Νίκο. Κατά τη διάρκεια της κατοχής, μαθητής ακόμη, οργάνωσε την ανεξάρτητη αντιστασιακή ομάδα Ελεύθεροι Έλληνες με συνέπεια τη σύλληψή του από τους Ιταλούς και τη φυλάκισή του στο Spoleto της Ιταλίας το 1941. Απέδρασε δύο χρόνια αργότερα και κατέφυγε στην Αίγυπτο, όπου κατατάχτηκε στο Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό. Πήρε μέρος στο κίνημα της Μέσης Ανατολής και επέστρεψε στην Ελλάδα μετά την απελευθέρωση. Το 1945 γράφτηκε στο Χημικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, εγκατέλειψε όμως τις σπουδές του λίγο πριν το πτυχίο (1953) καθώς αποφάσισε να ασχοληθεί συστηματικά με την τέχνη του λόγου. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου εντάχθηκε στην Ε.Π.Ο.Ν., πέρασε στην παρανομία και εξορίστηκε στον Άη – Στράτη και τη Μακρόνησο. Επέστρεψε στην Αθήνα το 1953, όπου έζησε ως αδειούχος εξόριστος για λόγους υγείας ως το 1962, οπότε καταργήθηκαν τα στρατόπεδα. Ως μέλος του Κ.Κ.Ε. υπέστη νέες ταλαιπωρίες και εξορίες με την επιβολή της απριλιανής δικτατορίας. Με την μεταπολίτευση συνέχισε την ενεργό πολιτική δράση του στο χώρο της Αριστεράς. Παντρεύτηκε την Σοφία Νέτουρα, με την οποία απέκτησε ένα γιο τον Πέτρο και σε δεύτερο γάμο την Μαρία Κωστάκου, με την οποία απέκτησε μια κόρη, τη Γεωργία. Πρωτοπαρουσιάστηκε στο χώρο της λογοτεχνίας το 1950 με τη δημοσίευση αποσπάσματος από την ποιητική συλλογή Στις έξη του Μάη στις σελίδες του περιοδικού Ελεύθερα Γράμματα. Η δημοσίευση έγινε με πρωτοβουλία του Γιάννη Ρίτσου, φίλου και συναγωνιστή του. Ιδρυτικό μέλος και μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Επιθεώρηση Τέχνης, όπου διετέλεσε υπεύθυνος ύλης (1955-1962) και αρχισυντάκτης (1965-1967), ιδρυτής και διευθυντής του εκδοτικού οίκου Διογένης (1971), ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Συγγραφέων και συνεργάτης του περιοδικού Ηριδανός ο Κουλουφάκος δημοσίευσε ποιήματα, βιβλιοκρισίες, μελέτες και μεταφράσεις. Ασχολήθηκε επίσης με το θέατρο, ως ιδρυτικό μέλος του θεατρικού οργανισμού Δεσμοί (1975 από κοινού με τη Βάσω Κατράκη την Ασπασία Παπαθανασίου και τον Αλέξανδρο Αργυρίου), ενώ εργάστηκε ως καθηγητής λογοτεχνίας στη δραματική σχολή του Λαϊκού Πειραματικού Θεάτρου του Λεωνίδα Τριβιζά και στην ιδιωτική εκπαίδευση. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Κώστα Κουλουφάκου βλ. Αργυρίου Αλεξ., «Κουλουφάκος Κώστας», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 5. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1986, Συνοδινός Ζήσιμος Χ., «Χρονολόγιο Κώστα Κουλουφάκου (1924-1994)», Μανδραγόρας 3, 4-6/1994, σ.8-10 και χ.σ., «Κουλουφάκος Κώστας», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας 9. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
Ντίνος Χριστιανόπουλος
Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Κωνσταντίνου Δημητριάδη) γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1931. Φοίτησε στο Τμήμα Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και από το 1958 ως το 1965 εργάστηκε ως βιβλιοθηκάριος στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της πόλης. Παράλληλα το 1958 ίδρυσε και ανέλαβε υπό τη διεύθυνσή του το περιοδικό "Διαγώνιος", που κυκλοφόρησε ως το 1983 με ολιγόχρονες παύσεις. Το 1962 δημιούργησε τις "Εκδόσεις της Διαγωνίου" και από το 1965 εργάστηκε ως διορθωτής και επιμελητής. Το 1974 ίδρυσε τη Μικρή Πινακοθήκη της Διαγωνίου που έχει ως στόχο την προβολή νέων καλλιτεχνών της συμπρωτεύουσας, με στενούς συνεργάτες του Κάρολο Τσίζεκ και Νίκο Νικολαΐδη. Την πρώτη του εμφάνιση στη λογοτεχνία πραγματοποίησε το 1949 με τη δημοσίευση του ποιήματος "Βιογραφία" στο περιοδικό της Θεσσαλονίκης "Μορφές". Τον επόμενο χρόνο κυκλοφόρησε η πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο "Εποχή των ισχνών αγελάδων". Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος τοποθετείται ανάμεσα στους σημαντικότερους ποιητές της ομάδας που είναι γνωστή ως "Κύκλος της Διαγωνίου" και κινήθηκε στο πλαίσιο του ομώνυμου περιοδικού που ο ίδιος ίδρυσε (Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου, Γιώργος Ιωάννου, Τάσος Κόρφης, Βασίλης Καραβίτης, κ.α.). Η ποίησή του χαρακτηρίζεται από έντονα ερωτική διάθεση και επιρροές από το έργο του Κωνσταντίνου Καβάφη. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Ντίνου Χριστιανόπουλου βλ. Αλέξης Ζήρας, "Χριστιανόπουλος Ντίνος", στο "Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό", τ. 9β, Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών, 1988, και Δημήτρης Δασκαλόπουλος, "Χριστιανόπουλος Ντίνος", στο "Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας", Αθήνα: Πατάκης, 2007, σελ. 2381-2. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
Νίκος - Αλέξης Ασλάνογλου
Ο Νίκος Ασλάνογλου (1931-1996, το ψευδώνυμο Αλέξης διάλεξε στα εφηβικά του χρόνια από τον ομώνυμο ήρωα του Ντοστογιέφσκι στο έργο του "Ταπεινοί και καταφρονεμένοι") γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Οι γονείς του ήταν πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία. Τέλειωσε το πειραματικό σχολείο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1949), όπου στη συνέχεια σπούδασε γαλλική φιλολογία. Γύρω στο 1950 (μετά το θάνατο του πατέρα του) ανέλαβε συνδιευθυντής (μαζί με το γαμπρό του Βασίλη Φράγκο) στην εριουργία Μάκερ, που χρεοκόπησε λίγο αργότερα. Στη συνέχεια έφυγε στη Γαλλία και την Αίγυπτο και συνέχισε τις σπουδές του στα Πανεπιστήμια Καΐρου και Αιξ - αν Προβάνς. Εργάστηκε ως βιβλιοθηκάριος στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, ως καθηγητής σε φροντιστήριο ξένων γλωσσών, ως επιστημονικός συνεργάτης στην Αρχιτεκτονική Σχολή Θεσσαλονίκης και μετά το 1980, οπότε εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, ως επιμελητής και λογοτεχνικός σύμβουλος στον εκδοτικό οίκο Ευσταθιάδη. Το 1951 ίδρυσε από κοινού με τον Κ.Κατσανό το περιοδικό "Σκέψη", που κυκλοφόρησε ένα μόνο τεύχος, στο οποίο ο Ασλάνογλου δημοσίευσε το πρώτο του δοκίμιο, με τίτλο Θάνατος και γέννηση στην ποίηση του Γιώργου Θέμελη. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1952 με την πολυγραφημένη έκδοση του έμμετρου θεατρικού μονοπράκτου έργου Θάλασσα και συγχρονισμός, απόσπασμα του οποίου δημοσίευσε το 1953 στις σελίδες του φοιτητικού περιοδικού "Πυρσός". Στο ίδιο περιοδικό υπήρξε επίσης μέλος της συντακτικής επιτροπής (1953-1955) και δημοσίευσε οχτώ ακόμη ποιήματα. Βασικό στέλεχος του περιοδικού του Ντίνου Χριστιανόπουλου "Διαγώνιος" (1958-1962), συνεργάστηκε επίσης με τα περιοδικά "Διάλογος", "Καινούρια Εποχή", "Ευθύνη", "Ausblicke" και τις εφημερίδες "Δράσις" και "Ναυτεμπορική". Πέθανε στην Αθήνα. Η ποίηση του Ασλάνογλου δέχτηκε επιδράσεις από τα καλλιτεχνικά ρεύματα του νεοσυμβολισμού και του υπαρξισμού, ενώ καθοριστικό ρόλο στη γραφή του έχουν η ανάμνηση εμπειριών και βιωμάτων, η θεματική της μετεμφυλιακής ελληνικής πραγματικότητας και επιρροές από την ποίηση του Σεφέρη, του Καρυωτάκη, του Άγρα. Από τη μεταφραστική λογοτεχνική του δραστηριότητα σημειώνουμε τις Εκλάμψεις του Ρεμπώ. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Νίκου - Αλέξη Ασλάνογλου βλ. Φραγκίσκος Φαρμάκης, "Ασλάνογλου Νίκος-Αλέξης", στη "Μεγάλη εγκυκλοπαίδεια της νεοελληνικής λογοτεχνίας", τ.2, Χάρη Πάτση [1968], Αλέξης Ζήρας, "Ασλάνογλου Νίκος-Αλέξης", στο "Παγκόσμιο βιογραφικό λεξικό", τ. 2, Εκδοτική Αθηνών, 1984, χ.σ., "Σύντομη βιογραφία", στο περιοδικό "Διαβάζω", τχ. 367, 10/1996 και Αλέξης Ζήρας, "Ασλάνογλου Νίκος-Αλέξης", στο "Λεξικό νεοελληνικής λογοτεχνίας", Εκδόσεις Πατάκη, 2007. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
Κώστας Στεργιόπουλος
Ποιητής, πεζογράφος, κριτικός και ομότιμος καθηγητής πανεπιστημίου της Νέας Ελληνικής Φιλολογίας, ο Κώστας Στεργιόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1926. Σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Δίδαξε επί δεκαετία στη ιδιωτική Μέση Εκπαίδευση και στη Σχολή Κινηματογράφου και Θεάτρου του Λ. Σταυράκου. Από το 1966 έως το 1969 εργάστηκε ως λέκτορας στην έδρα Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και στη συνέχεια ως βοηθός στο Σπουδαστήριο Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (1969-1972), απ' όπου παύτηκε από τη δικτατορία. Το 1974 έγινε καθηγητής στην ίδια έδρα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, όπου υπηρέτησε ώς το 1984 που αποχώρησε με εθελουσία έξοδο. Το 1986 αναγορεύτηκε ομότιμος καθηγητής. Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα -μαθητής ακόμα του Γυμνασίου- από το περιοδικό "Νέα Εστία" το 1943, κι από τότε, κείμενά του δημοσιεύτηκαν σε πολλά περιοδικά και εφημερίδες. Ήταν υπεύθυνος για τη στήλη της κριτικής στο περιοδικό "Ξεκίνημα" (1946-1947), στην εφημερίδα "Νίκη" (1962-1963) και στο περιοδικό "Εποχές" (1963-1967). Έχει εκδώσει δέκα ποιητικές συλλογές, δύο βιβλία με διηγήματα, ένα μυθιστόρημα και εννιά κριτικά και φιλολογικά βιβλία, κι έχει τιμηθεί δυο φορές με Κρατικό Βραβείο Ποιήσεως (με το Β΄ το 1961 και με το Α΄ το 1992), με το Βραβείο Κριτικής Μελέτης της "Ομάδας των 12" (1963), με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Μελέτης και Δοκιμίου (1974), με το Βραβείο Δοκιμίου και Μελέτης της Ακαδημίας Αθηνών Ιδρύματος Ουράνη (1997) και με το Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του (2004). Ποιήματά του μεταφράστηκαν στα γαλλικά, αγγλικά, ιταλικά, γερμανικά, σουηδικά, ρωσικά, πολωνικά, ρουμανικά, βουλγαρικά, ισπανικά και ουγγρικά και δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά κι ανθολογίες του εξωτερικού, ενώ διηγήματα και κριτικά του κείμενα στα γαλλικά, βουλγαρικά, πολωνικά, αγγλικά, ισπανικά και ιταλικά. Το 1994 εκδόθηκε στα γερμανικά μια επιλογή απ' όλο το ως τότε ποιητικό έργο του, με τίτλο "Εδώ που μάχεται το φως με τη βαρύτητα", το 1999 κυκλοφόρησε στα ισπανικά ολόκληρη η συλλογή του "Ο ήλιος του μεσονυκτίου" και τον επόμενο χρόνο μια επιλογή από επτά συλλογές του στα ιταλικά, με τίτλο "Στιλπνότητα της μέρας". Από τα ιδρυτικά μέλη της Εταιρείας Συγγραφέων και τέως πρόεδρός της, ιδρυτικό επίσης μέλος και τώρα επίτιμος πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας, έχει λάβει μέρος σε πολλά ελληνικά και διεθνή συνέδρια και χρημάτισε πρόεδρος ή μέλος σε διάφορες επιτροπές για θέματα λογοτεχνίας και βιβλίου.
Γιώργος Αράγης
Ο Γιώργος Αράγης γεννήθηκε στο Μεγάλο Περιστέρι Ιωαννίνων. Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ειδικεύτηκε στη Δερματολογία. Συνεργάζεται ως κριτικός λογοτεχνίας με διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά.
Βάσος Βαρίκας
Ο Βάσος Βαρίκας (1912-1971) γεννήθηκε στο Αιδίνι της Μικράς Ασίας και πέρασε τα παιδικά του χρόνια στην Κάρπαθο, απ' όπου και η καταγωγή του. Το 1923 ήρθε στην Αθήνα όπου και σπούδασε φιλολογία. Το 1938 πήγε στη Γαλλία σαν ανταποκριτής της "Καθημερινής" και παρακολούθησε για σύντομο διάστημα στο Παρίσι μαθήματα Αισθητικής και Ιστορίας της Τέχνης. Από το 1945 άρχισε τη δημοσιογραφική σταδιοδρομία του, κατ' αρχήν στα "Νέα", όπου και είχε θέση πολιτικού συντάκτη, αρχισυντάκτη και διεθυντή σύνταξης, και αργότερα στο "Βήμα" (1954) όπου συστηματικά κρατούσε τη στήλη της κριτικής βιβλίου. Παράλληλα, από το 1955, ανέλαβε την κριτική θεάτρου στα "Νέα" και υπήρξε για αρκετά χρόνια προϊστάμενος του δελτίου ειδήσεων καθώς και φιλολογικός συνεργάτης του Ε.Ι.Ρ. Για μια δεκαετία ήταν γενικός γραμματέας της Επιτροπής για την απονομή Κρατικών Βραβείων. Έργα του: Ο ποιητής Κώστας Βάρναλης (1936), Κ. Γ. Καρυωτάκης, το δράμα μιας γενιάς (1938), Η μεταπολεμική μας λογοτεχνία (1939). Συνεργάστηκε με τα περιοδικά: Πολιτικά Φύλλα, Λυτρωμός, Φιλολογικά Χρονικά, Φιλολογική Πρωτοχρονιά, Καινούρια Εποχή. Μεταθανάτια εκδόθηκαν τα εξής έργα του: Κριτική θεάτρου (1961-1971), 1972, Συγγραφείς και Κείμενα (1961-1965), 1975, και επανεκδόθηκαν στη σειρά "Θεωρία Λογοτεχνίας και Κριτικής" οι μελέτες του για τον Κ. Βάρναλη και τον Κ. Γ. Καρυωτάκη.
Γιάννης Χατζίνης
Γιάννης Δάλλας
Ο Γιάννης Δάλλας γεννήθηκε το 1924 στη Φιλιππιάδα. Είναι ποιητής, νεοελληνιστής και μεταφραστής έργων της αρχαίας γραμματείας. Σπούδασε κλασική φιλολογία στην Αθήνα. Υπηρέτησε στη μέση και στην ανώτατη εκπαίδευση (καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και του Τμήματος Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου). Eξέδωσε δεκατρείς ποιητικές συλλογές από τις οποίες οι δέκα πρώτες περιέχονται στη συγκεντρωτική τους επανέκδοση "Ποιήματα 1948-1988" (Νεφέλη, 1990) και οι τρεις επόμενες είναι οι: "Αποθέτης" (1993), "Στοιχεία ταυτότητας" (1999) και "Γεννήτριες" (2004). Επίσης σειρά συγκεντρωτικών μελετημάτων ("H δημιουργική δεκαετία στην ποίηση του Βάρναλη" και "Κωνσταντίνος Θεοτόκης, κριτική σπουδή μιας πεζογραφικής πορείας"), φιλολογικές εκδόσεις των πεζών του Κωνσταντίνου Θεοτόκη (Διηγήματα, Oι σκλάβοι στα δεσμά τους), των συνθετικών συλλογών του K. Βάρναλη ("Σκλάβοι πολιορκημένοι" και "Tο φως που καίει") και των έργων του A. Κάλβου ("Ωδαί", "H Ιωνιάς", "Oι Ψαλμοί του Δαβίδ"). Δημοσίευσε ακόμη δύο κριτικά βιβλία γύρω από το θέμα της ποιητικής και το θέμα του κλασικισμού του Κάλβου και άλλα τέσσερα για την ποίηση του Καβάφη (από τα οποία, τα σημαντικότερα είναι τα: "Καβάφης και ιστορία" και "Ο Καβάφης και η δεύτερη σοφιστική"). Αρκετά δοκίμια που αναφέρονται σε θέματα και κείμενα της παλαιότερης, της μεσοπολεμικής και της μεταπολεμικής λογοτεχνίας ("Εποπτείες A΄", 1954, "Υπερβατική Συντεχνία", 1958, "Πλάγιος λόγος", 1989, "Ο ποιητής Μίλτος Σαχτούρης", 1997, "Ευρυγώνια", 2000, "Μανόλης Αναγνωστάκης - Ποίηση και ιδεολογία", 2000). Tο 2002 κυκλοφόρησε στις εκδόσεις "Άγρα" το βιβλίο του "Σκαπτή ύλη - Από τα σολωμικά μεταλλεία". Είναι επίσης συστηματικός μεταφραστής των αρχαίων λυρικών και των Αλεξανδρινών ποιητών: "Αρχαίοι λυρικοί" ("Χορικολυρικοί", "Μελικοί", "Ελεγειακοί", "Ιαμβογράφοι"), τα "Επιγράμματα" του Καλλίμαχου και "Tα δημώδη των αρχαίων" και "Αττικά συμποτικά", 2001). Τιμήθηκε με τη διάκριση του πρώτου Κρατικού Βραβείου Κριτικής και Δοκιμίου (1987) και του Μεγάλου Βραβείου Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του (1999).
Γεράσιμος Λυκιαρδόπουλος
Στέφανος Μπεκατώρος
Γεννήθηκε το 1947 στην Αθήνα καταγόμενος από την Κεφαλλονιά και την Κωνσταντινούπολη. Έκανε σπουδές χημείας, νεοελληνικής λογοτεχνίας και βιβλιοθηκονομίας. Άρχισε να δημοσιεύει ποιήματα από το 1966 και εξέδωσε (στο διάστημα 1968-1998) έξι ποιητικές συλλογές και μια επίτομη έκδοση εξ αυτών με τίτλο "Πατριδογνωσία 1969-1982" (α' έκδοση: 1982, β΄έκδοση: "Πατριδογνωσία 1968-1998", Ελλ. Γράμματα 1999). Το 2002 εξέδωσε την ποιητική συλλογή με τίτλο "Δυστυχία στα δάκτυλα" (εκδ. Πατάκη). Το 1971 δημοσίευσε (σε συνεργασία) την ποιητική ανθολογία "Η Νέα Γενιά, 1965-1970" με ποιήματα ενός αριθμού τότε πρωτοεμφανισθέντων ποιητών. Το 1991 επιμελήθηκε (σε συνεργασία) την έκδοση των "Απάντων" του φίλου του ποιητή Αλέξη Τραϊανού. Μέσα στην τριακονταετία 1974-2006, εκτός από ποιήματα, δημοσίευσε (σε εφημερίδες, περιοδικά και αυτοτελείς εκδόσεις) μελέτες και δοκίμια για πρόσωπα της λογοτεχνίας, κριτικές παρεμβάσεις και προτάσεις για το ζήτημα των βιβλιοθηκών στην Ελλάδα, κριτικά σχόλια και παρεμβάσεις (για ζητήματα λογοτεχνικά, κοινωνικά, πολιτικά και πολιτισμικά) καθώς και μεταφράσεις από τα αγγλικά. Επιμελήθηκε βιβλία καθώς και εκπομπές στο ραδιόφωνο (για την ποίηση). Για ένα διάστημα έγραψε κριτική βιβλίου στις εφημερίδες "Η Αυγή" και "Η Πρώτη". Το 1993 κυκλοφόρησε πολυσέλιδη συλλογή κειμένων του (δημοσιευμένων σε περιοδικά και εφημερίδες) για φαινόμενα νεοελληνικής παρακμής αλλά και πνευματικής αντίστασης ("Το πνεύμα της Αντίστασης: για τον πολιτισμό και την πολιτική"). Στα δύο τελευταία χρόνια της δικτατορίας των συνταγματαρχών συνέβαλε στη σύνταξη των τόμων "Κατάθεση '73" και "Κατάθεση '74" (εκδόσεις Μπουκουμάνη), που θεωρήθηκαν εκδηλώσεις συλλογικής πνευματικής αντίστασης. Από τις εκδόσεις Πατάκη, σε μετάφραση δική του, κυκλοφόρησαν οι τόμοι δοκιμίων του Τ. Σ. Έλιοτ "Δεν είναι η ποίηση που προέχει: για την ποίηση και τους ποιητές", το 2003, και "Δάντης: Θεία Κωμωδία και Νέα Ζωή", το 2005 και το αφήγημα "Ο χρυσός σκαραβαίος" του Έντγκαρ Άλλαν Πόε, με δικά του σχόλια και εκτενέστατο επίμετρο, το 2004. Πέθανε στην Αθήνα στις 26 Ιουνίου 2006.
Μανόλης Α. Αναγνωστάκης
Ο Μανόλης Αναγνωστάκης (1925-2005) γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε ιατρική και ειδικεύτηκε ως ακτινολόγος στη Βιέννη (1955-1956). Άσκησε το επάγγελμα του ακτινολόγου στη Θεσσαλονίκη και το 1978 μετεγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Για την πολιτική του δράση στο φοιτητικό κίνημα φυλακίστηκε στο διάστημα 1948-1951, ενώ το 1949 καταδικάστηκε σε θάνατο από έκτακτο στρατοδικείο. Εμφανίστηκε στα γράμματα νεότατος, στη διάρκεια της Κατοχής, στο περιοδικό "Πειραϊκά Γράμματα" (1942) και στο φοιτητικό περιοδικό "Ξεκίνημα" (1944). Του τελευταίου περιοδικού διετέλεσε και αρχισυντάκτης, από το τεύχος 1 (15 Φεβρ. 1944) μέχρι και το 11-12 (1 και 15 Οκτ. 1944). Δημοσίευσε ποιήματα και κριτικά σημειώματα σε πολλά περιοδικά, ενώ είχε πυκνή παρουσία στην εφημερίδα "Αυγή", με κείμενα για θέματα λογοτεχνικά και πολιτικά. Εξέδωσε το περιοδικό "Κριτική" (Θεσσαλονίκη, 1959-1961), υπήρξε μέλος της εκδοτικής ομάδας των "Δεκαοχτώ κειμένων" (1970), των "Νέων κειμένων" και του περιοδικού "Η συνέχεια" (1973). Έγραψε ποίηση, κριτικά κείμενα και δοκίμια: "Εποχές", 1945, "Εποχές 2", 1948, "Εποχές 3", 1951, "Η συνέχεια", 1954, "Τα ποιήματα 1941-1956" (συγκεντρωτική έκδοση των τεσσάρων πρώτων ποιητικών συλλογών, μαζί με τις "Παρενθέσεις" και το "Η συνέχεια 2"), 1956, "Η συνέχεια 3", 1962, "Υπέρ και κατά", 1965, "Τα ποιήματα", 1971 (συγκεντρωτική έκδοση όλων των προηγούμενων ποιητικών συλλογών καθώς και του "Στόχου", που ένα μέρος του περιλήφθηκε στα "Δεκαοχτώ κείμενα"), "Αντιδογματικά, άρθρα και σημειώματα", 1978, "Το περιθώριο '68-'69", 1979, "Μανούσος Φάσσης: παιδική μούσα", 1980, "ΥΓ.", 1992, "Τα συμπληρωματικά", 1985, "Μανούσος Φάσσης: ο κατήφορος", 1986, "Ο ποιητής Μανούσος Φάσσης. Η ζωή και το έργο του. Μια πρώτη απόπειρα κριτικής προσέγγισης", 1987, "Η χαμηλή φωνή. Τα λυρικά μιας άλλης εποχής στους παλιούς ρυθμούς-μια προσωπική ανθολογία του Μανόλη Αναγνωστάκη", 1990. Ποιήματά του μεταφράστηκαν στα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά και μελοποίησαν ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Θάνος Μικρούτσικος, η Αγγελική Ιονάτου και ο Μιχάλης Γρηγορίου. Πέθανε σε ηλικία 80 ετών, στην Αθήνα, τα ξημερώματα της Πέμπτης 23 Ιουνίου 2005.
Μίμης Σουλιώτης
Ο Μίμης Σουλιώτης (1949 - 2012) σπούδασε φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή Θεσσαλονίκης, έκανε μεταπτυχιακές σπουδές Βυζαντινής φιλολογίας στη Βουδαπέστη και εκπόνησε το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Ήταν αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Νηπιαγωγών της Παιδαγωγικής Σχολής Φλώρινας, του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, και υπεύθυνος της βιβλιοθήκης του. Επίσης, ήταν ο ιδρυτής του "Βαλκανικού Ασύλου Ποίησης" στις Πρέσπες. Εξέδωσε τις ποιητικές συλλογές: "Σβούρα", Τραμ, 1972, "Ποιήματα εν παρόδω", Τραμ, 1974, "Βαθιά επιφάνεια", Κέδρος, 1992, "Αβγά μάταια", Ερμής, 1998, "Περί ποιητικής", Ερμής, 1999, "Υγρά", Ερμής, 2000, "Ήλιος στην Σκοτία", Ερμής, 2001, "Παλιές ηλκίες", Ερμής, 2002, "Κύπρον, ιν ντηντ", Μεταίχμιο, 2011. Ήταν υπεύθυνος της σειράς "Ανθολόγος Ερμής" των εκδόσεων "Ερμής", ιδρυτικό μέλος της Ένωσης Συγγραφέων Δυτικής Μακεδονίας και μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Έφυγε από τη ζωή το Νοέμβριο του 2012, μετά από εξάμηνη μάχη με τον καρκίνο.
Kimon Friar
Ο Κίμων Φράιερ (Kimon Friar, 1911-1993), υπήρξε ένας από τους διαπρεπέστερους Αμερικανούς νεοελληνιστές της μεταπολεμικής περιόδου. Το πραγματικό του όνομα ήταν Κίμων Καλογερόπουλος. Γεννήθηκε στην Καλάλιμνο της Προποντίδας (Μ. Ασία) και σε νεαρή ηλικία μετοίκησε στην Αμερική. Σπούδασε στο Ινστιτούτο Τέχνης του Σικάγο, καθώς και στα Πανεπιστήμια Γέιλ και Ουισκόνσιν. Διατέλεσε καθηγητής στο Αντέλφι Κόλετζ, στο Άμχερστ Κόλετζ και στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, ενώ υπήρξε επισκέπτης καθηγητής σε πολλά πανεπιστήμια και ιδρύματα στην Αμερική και την Ελλάδα. Με το μεταφραστικό του έργο, στο οποίο ανήκουν η "Οδύσεια" του Νίκου Καζαντζάκη και πλήθος ποιητικών έργων κορυφαίων Ελλήνων ποιητών (Καβάφης, Ελύτης, Ρίτσος, Σαχτούρης, κ.ά.), συνέβαλε ιδιαίτερα στη διάδοση των ελληνικών γραμμάτων στο εξωτερικό. Το 1975 τιμήθηκε με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για την προσφορά του. Tο 1977 του απονεμήθηκε το βραβείο της Επιτροπής Ουράνη για τη διάδοση της νεότερης ελληνικής ποίησης στο εξωτερικό. Πέθανε στις 26 Μαΐου 1993. Το Αμερικανικό Κολλέγιο της Αθήνας, Deree, έχει καθιερώσει τις ομώνυμες ετήσιες διεθνείς διαλέξεις στη μνήμη του.
Sonia Ilinskaya
Η Σόνια Ιλίνσκαγια γεννήθηκε το 1938 στη Μόσχα. Σπούδασε κλασική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Λομονόσοφ της Μόσχας με παράλληλη ειδίκευση στη νεοελληνική και τη ρωσική φιλολογία. Ασχολήθηκε με τη διάδοση -μελέτη και μετάφραση- της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας. Έχει εκλεγεί τακτικό μέλος της Ένωσης Συγγραφέων της ΕΣΣΔ ως κριτικός και μεταφράστρια της Νέας Ελληνικής Λογοτεχνίας. Το 1971 υποστήριξε τη διδακτορική διατριβή της με θέμα Συμβολή στη μελέτη της μεταπολεμικής ποίησης στην Ελλάδα. Η μοίρα μιας γενιάς. Μέχρι το 1938 υπήρξε ερευνήτρια του Ινστιτούτου Σλαβικών και Βαλκανικών Μελετών της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ. Το 1983, για οικογενειακούς λόγους (από το 1959 είναι παντρεμένη με τον Έλληνα πεζογράφο Μήτσο Αλεξανδρόπουλο), εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Ελλάδα. Είναι καθηγήτρια της Νέας Ελληνικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης
Ο Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη (1929). Γυμνασιακές σπουδές στο Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Προπτυχιακές σπουδές στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου. Μεταπτυχιακές σπουδές σε πανεπιστήμια της πρώην Δυτικής Γερμανίας με υποτροφία της Humboldt-Stiftung. Διδάκτωρ και εντεταλμένος υφηγητής στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έως το 1967. Απολύεται, συλλαμβάνεται και βασανίζεται από τη στρατιωτική χούντα. Επανέρχεται και παραμένει καθηγητής της ίδιας Σχολής από το 1975 έως το 1996. Επισκέπτης καθηγητής σε πανεπιστήμια της Γερμανίας, Αυστρίας και Κύπρου και των ΗΠΑ. Από το 1994 έως το 2001 πρόεδρος και γενικός διευθυντής του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας, που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη. Εφεξής συντονιστής του προγράμματος "Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση", που εκπονείται στο πλαίσιο του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας. Έγραψε βιβλία, μονογραφίες, και άρθρα για τον Όμηρο, τον Ησίοδο, τον Σοφοκλή, τον Ηρόδοτο, τον Αλκαίο, τη Σαπφώ, που, ενμέρει ή εν όλω, και μετέφρασε. Προέχει η συντελεσμένη μετάφραση της "Οδύσσειας". Συγχρόνως μελέτησε και δημοσίευσε δοκίμια για μείζοντες νεοέλληνες ποιητές και πεζογράφους, επιμένοντας σε εκπροσώπους της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς.
Σπύρος Νοταράς
Αντώνης Σγουρός
Ξενοφών Α. Κοκόλης
Ο Ξενοφών Αστερίου Κοκόλης (Κατερίνη, 1939) ζει από το 1956 στη Θεσσαλονίκη. Δίδαξε νεοελληνική λογοτεχνία στο ΑΠΘ από το 1965 ως το 2005. Έχει δημοσιεύσει άρθρα και βιβλία για το Σεφέρη, τον Ελύτη, τον Καβάφη, τον Καρυωτάκη, τους ποιητές της Θεσσαλονίκης, τον Παπαδιαμάντη, τον Τόλη Καζαντζή κ.ά. Επιμελήθηκε φιλολογικά τους δίσκους "Η Ζωή Καρέλλη διαβάζει Καρέλλη", "Η Θεσσαλονίκη στα ρεμπέτικα" 1 και 2, και "Primavera en Salonico - Άνοιξη στη Σαλονίκη, σεφαραδίτικα λαϊκά τραγούδια" (με τη Σαβίνα Γιαννάτου).
Γιώργος Μαρκόπουλος
Γεννήθηκε στη Μεσσήνη το 1951, αλλά από το 1965 ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Σπούδασε οικονομικά και στατιστική. Παράλληλα με την ποίηση γράφει λογοτεχνικές κριτικές και άλλα κείμενα σε περιοδικά και εφημερίδες. Έχει κυκλοφορήσει επτά ποιητικές συλλογές, μία με πεζά, δύο τόμους με κείμενά του για το έργο άλλων ποιητών, δύο μονογραφίες (για το ποδόσφαιρο στην ελληνική ποίηση και για το έργο του Τάσου Λειβαδίτη), ενώ έχει επιμεληθεί βιβλία γύρω από την ποίηση. Το 1996 τιμήθηκε με το "Βραβείο Καβάφη" στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Το 1999 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή του "Μη σκεπάζεις το ποτάμι", η οποία, στη συνέχεια, ήταν υποψήφια για το Ευρωπαϊκό Αριστείο του 2000. Σε μετάφραση Michel Volkovitch εκδόθηκε στα γαλλικά μια επιλογή από όλες τις ποιητικές συλλογές του με τον γενικό τίτλο "Ne recouvre pas la riviere" (εκδ. Desmos/ "Cahiers grecs", Paris 2000). Το 2011 τιμήθηκε και πάλι με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης, για τη συλλογή του "Κρυφός κυνηγός", και με το βραβείο του Ιδρύματος Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου του. Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων από το 1982, ενώ στο διάστημα 1984-1986 διετέλεσε μέλος του διοικητικού της συμβουλίου.
Σπύρος Τσακνιάς
Ο ποιητής, μεταφραστής, δοκιμιογράφος και κριτικός λογοτεχνίας Σπύρος Τσακνιάς (1929-1999) γεννήθηκε στη Λαμία. Σπούδασε οικονομικά στην Αθήνα και παρακολούθησε μαθήματα κινηματογράφου. Μετά τον πόλεμο εργάστηκε ως δημοσιογράφος, αλλά στη συνέχεια σταδιοδρόμησε ως στέλεχος επιχείρησης φαρμάκων. Από τη μεταπολίτευση ασχολήθηκε με τη λογοτεχνική κριτική. Στη λογοτεχνία εμφανίστηκε το 1951, με το ποίημα "Γράμμα σ' έναν ποιητή", στην εφημερίδα "Δημοκρατικός Τύπος". Υπήρξε μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού "Γράμματα και Τέχνες", των ανθολογιών μεσοπολεμικής και μεταπολεμικής λογοτεχνίας των εκδόσεων Σοκόλη και διευθυντής της σειράς "Οι ποιητές του κόσμου" των εκδόσεων Εγνατία. Συνεργάστηκε με πολλά λογοτεχνικά περιοδικά ("Το Δέντρο", "Η Λέξη", "Σχεδία", "Τραμ", "Διαβάζω"), καθώς και με εφημερίδες ("Η Αυγή", "Η Καθημερινή", "Η Πρώτη", "Τα Νέα"). Ήταν παντρεμένος με την ποιήτρια και μεταφράστρια Αμαλία Τσακνιά. Απεβίωσε στην Αθήνα το 1999.
Άννα Τζούμα
Η Άννα Τζούμα είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Θεωρίας της Λογοτεχνίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου
H Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου, καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1944, και έχει σπουδάσει Φιλολογία στην Αθήνα και στο Παρίσι.
Ανθολογία: · Νάσος Βαγενάς
Νάσος Βαγενάς
Ο Νάσος Βαγενάς γεννήθηκε στη Δράμα, μια πόλη της βόρειας Ελλάδας, το 1945. Τελείωσε το δημοτικό σχολείο και τις τρεις πρώτες τάξεις του γυμνασίου εκεί, και το 1960 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε φιλολογία στα Πανεπιστήμια Αθηνών (1963-1968), Ρώμης (1970-1972), Έσσεξ (1972-1973) και Καίμπριτζ, όπου (1974-1978) εκπόνησε διδακτορική διατριβή με θέμα την ποίηση και την ποιητική του Γιώργου Σεφέρη. Από το 1980 ως το 1991 διετέλεσε καθηγητής της Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, και από το 1992 είναι καθηγητής της Θεωρίας και Κριτικής της Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Εκτός από τα ποιητικά βιβλία του, ο Νάσος Βαγενάς έχει δημοσιεύσει πολλά βιβλία μελετών και δοκιμίων πάνω σε θέματα της λογοτεχνίας και της λογοτεχνικής κριτικής που τον έχουν αναδείξει σε έναν από τους σημαντικότερους σήμερα Έλληνες κριτικούς. Ένα από αυτά "Η ειρωνική γλώσσα", βραβεύτηκε με το Κρατικό Βραβείο Κριτικής το 1995. Το 2013 του απονεμήθηκε το βραβείο δοκιμίου του Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών, για το σύνολο του δοκιμιακού έργου του. Εργογραφία: Α. Ποίηση - Πεδίον Άρεως, Διογένης, 1974 - Βιογραφία, Κέδρος, 1978 - Τα γόνατα της Ρωξάνης, Κέδρος, 1981 - Περιπλάνηση ενός μη ταξιδιώτη, Κέδρος, 1986 - Η πτώση του ιπτάμενου, Στιγμή, 1989, β΄εκδ. Παρουσία, 1997 - Βάρβαρες ωδές, Κέδρος, 1992 - Στέφανος, Κέδρος, 2004 - Στη νήσο των Μακάρων, Κέδρος, 2010 Β. Πεζογραφία - Η συντεχνία, Κέδρος, 1976 Γ. Δοκίμια - Ο ποιητής και ο χορευτής: μια εξέταση για την ποιητική και την ποίηση του Σεφέρη, Κέδρος, 1979 - Ο λαβύρινθος της σιωπής: δοκίμιο για την ποίηση, Κέδρος,1982 - Η εσθήτα της θεάς: σημειώσεις για την ποίηση και την κριτική, Στιγμή, 1988 - Ποίηση και μετάφραση, Στιγμή, 1989 - Η ειρωνική γλώσσα: κριτικές μελέτες για τη νεοελληνική γραμματεία, Στιγμή, 1994 - Μεταμοντερνισμός και λογοτεχνία, Πόλις, 2002, β΄, επαυξημένη εκδ. Πόλις 2012 - Η παραμόρφωση του Καρυωτάκη, Ίνδικτος, 2005 - Κινούμενος στόχος, Πόλις, 2011 - Γκιόστρα, Μικρή Άρκτος, 2012 - Σημειώσεις από την αρχή του αιώνα, Πόλις, 2013. Δ. Μεταφράσεις - Μαξ Φρις, Ο Μπήντερμαν και οι εμπρηστές, Δωδώνη,1971 - Έντγκαρ Άλαν Πόε, Λίγεια, Στιγμή, 1996 - Richard Burns, Μαύρο φως, Τυπωθήτω, 2005 κ.ά. Ε. Μεταφράσεις έργων του σε ξένες γλώσσες Στα αγγλικά: - Biography (μτφρ.Richard Burns), Lobby Press, Cambridge, 1978 - Biography and Other Poems (μτφρ. John Stathatos), Oxus Press, London, 1979 - The Perfect Order: Selected Poems 1974-2010 (επιμ. Richard Berengarten (Burns) & Paschalis Nikolaou, επιλογή μτφρ.), Anvil Press, London, 2011 Στα γερμανικά: - Wanderung eines Nicht-Reisenden, (μτφρ. Alexandra Rassidakis), Romiosini, Cologne, 1997 Στα ολλανδικά: - Biografie en audere (επιλογή από όλες τις συλλογές, μτφρ. Marko Fondse και Hero Howkerda), Het Grekse Eiland, Amsterdam, 1990 - Barbaarse Oden, μτφρ. Marko Fondse και Hero Hokwerda, Styx Publications, Groningen, 1997. Στα ιταλικά: - Vagabondagggi di un non viaggiatore (επιλογή από όλες τις συλλογές, μτφρ. Caterina Carpinato, Crocetti Editore, Milano, 1997. Στα ρουμανικά: - Ratacirile unui necalator (μτφρ. Victor Ivanovici), Seara, Bucharest, 1998. - Ode Barbare (μτφρ. Valeriu Mardare), Omonia, Bucharest, 2001. Στα σερβικά: - Επιλογή ποιημάτων, μτφρ. Ivan Gadjanski και Ksenija Maricki Gadjanski, Rad, Belgrade, 2001. (Φωτογραφία: Δημήτρης Τσουμπλέκας)
Υπεύθυνος Σειράς: · Σάββας Παύλου
Σάββας Παύλου
Ο Σάββας Παύλου γεννήθηκε το 1951 στη Λευκωσία. Σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και είναι διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Κύπρου (τίτλος της διατριβής του: "Σεφέρης και Κύπρος"). Εργάζεται ως φιλόλογος στη Μέση Εκπαίδευση της Κύπρου. Τον Σεπτέμβριο του 2000 ορίστηκε επιθεωρητής φιλολογικών μαθημάτων και τον Σεπτέμβριο του 2004 πρώτος λειτουργός εκπαίδευσης. Είναι συνεκδότης του περιοδικού "Μικροφιλολογικά". Κείμενά του έχουν δημοσιευθεί σε περιοδικά και εφημερίδες της Ελλάδας ('Νέα Εστία", "Αντί", "Άρδην", "Καθημερινή" κ.ά.) και της Κύπρου ("Ακτή", "Σημερινή", "Πολίτης", "Τα Νέα" κ.ά.).
Έκδοση: Μάιος 1996 από "Αιγαίον"
Σελ.:309 (21χ13), Μαλακό εξώφυλλο, ISBN: 9963-7912-4-7
Θέμα: "Νεοελληνική λογοτεχνία - Ερμηνεία και κριτική" "Αναγνωστάκης, Μανόλης, 1925-2005"
- Περιγραφή
- Άλλοι τίτλοι από Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου
Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου
Ampatzopoúlou, FragkískiH Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου, καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1944, και έχει σπουδάσει Φιλολογία στην Αθήνα και στο Παρίσι.
Το βιβλίο αυτό είναι κάτι περισσότερο και κάτι λιγότερο από μιαν ανθολογία. Περισσότερο, γιατί περιέχει και κείμενα που δεν θα ικανοποιούσαν την έννοια του όρου ανθολόγηση· λιγότερο, γιατί αυτά τα "εξωανθολογικά" κείμενα υπονομεύουν τον ανθολογικό χαρακτήρα του βιβλίου. Ονομάζω τον ανά χείρας τόμο επιλογή, γιατί προσπάθησα να συνδυάσω σ' αυτόν το ανθολογικό με το ιστορικό στοιχείο: αφενός να προσδιορίσω τα, κατά τη γνώμη μου (δηλαδή σύμφωνα με τα σημερινά μου κριτήρια), σημαντικότερα κριτικά κείμενα για το έργο του Αναγνωστάκη· και αφετέρου να εντοπίσω τα κείμενα που θα μπορούσαμε να πούμε ότι αντανακλούν τη γενικότερη πρόσληψη αυτού του έργου σε συγκεκριμένα χρονικά σημεία της πορείας της.
Το τελευταίο κείμενο ("Ξαναδιαβάζοντας τον Αναγνωστάκη") είχε αρχικά γραφεί ως εισαγωγή σ' αυτή την "επιλογή". Επειδή όμως η έκδοσή της, για τεχνικούς λόγους, καθυστέρησε πολύ και το κείμενο δημοσιεύτηκε στο μεταξύ, αποφάσισα τελικά να το περιλάβω στο σώμα του βιβλίου ως προϊόν της μελέτης των κειμένων που το απαρτίζουν.
Τα κείμενα αναδημοσιεύονται εδώ κατά χρονική εμφάνιση των έργων, συνεπώς κατά βάσιν χρονολογικώς. Διατηρείται η ορθογραφική μορφή και το τονικό σύστημα των συγγραφέων τους.
(πρόλογος του βιβλίου)
(2023) Δοκίμια και ποίηση μεταφρασμένα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης
(2020) Ο άλλος εν διωγμώ, Εκδόσεις Πατάκη
(2018) Ελληνική λογοτεχνική κριτική, Σοκόλη
(2014) Λόγος περί της αξιοπρέπειας του ανθρώπου, Άγρα
(2012) Για μια ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας του εικοστού αιώνα: Προτάσεις ανασυγκρότησης, θέματα και ρεύματα, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
(2011) Σαλαμπό, Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη
(2010) Ανάμεσα σε ερωτιδείς και αγγέλους, Απόπειρα
(2010) Νίκος Εγγονόπουλος: Ο ζωγράφος και ο ποιητής, Μουσείο Μπενάκη
(2008) Η ανάβαση στο όρος Βεντού, Άγρα
(2008) Εισαγωγή στην ποίηση του Εγγονόπουλου, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
(2007) Το ολοκαύτωμα στις μαρτυρίες των Ελλήνων Εβραίων, Επίκεντρο
(2007) Πρακτικά Α΄ Πανελληνίου Συνεδρίου για τον Γιάννη Σκαρίμπα, Διάμετρος
(2007) Πρακτικά Α΄ Πανελληνίου Συνεδρίου για τον Γιάννη Σκαρίμπα, Διάμετρος
(2007) Κωστής Παλαμάς, ο ποιητής και ο κριτικός, Μεσόγειος
(2007) Οι περιπλανήσεις της Εδεσσαίας, Εκδόσεις Πατάκη
(2007) Ν. Εγγονόπουλος 1907-1985. Εκατό χρόνια από τη γέννησή του, Εθνικό Κέντρο Βιβλίου
(2006) 50 χρόνια μετά..., Ιανός
(2005) Ο Ψυχάρης και η εποχή του, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη
(2004) Ιστορία της τρέλας, Ηριδανός
(2000) Η γραφή και η βάσανος, Εκδόσεις Πατάκη
(1999) Ο ελληνικός εβραϊσμός, Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας
(1999) Εξομολογήσεις, Εκδόσεις Πατάκη
(1999) Εξομολογήσεις, Εκδόσεις Πατάκη
(1998) Για τον Σαχτούρη, Αιγαίον
(1998) Ο άλλος εν διωγμώ, Θεμέλιο
(1998) Οι Εβραίοι της Ελλάδας στην Κατοχή, Βάνιας
(1997) Ιστορική πραγματικότητα και νεοελληνική πεζογραφία 1945-1995, Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας
(1996) Προς την πλανητική σκέψη, Βιβλιοπωλείον της Εστίας
(1996) Πενήντα χρόνια μετά..., Παρατηρητής
(1995) Η λογοτεχνία ως μαρτυρία, Παρατηρητής
(1993) Απομνημονεύματα 1941-1943, Παρατηρητής
(1992) Για μια προβληματική ηθική, Βιβλιοπωλείον της Εστίας
(1988) Όταν άνθιζαν τα κολοκύθια, Παρασκήνιο
(1987) Νίκος Εγγονόπουλος, Στιγμή
(1980) Δεν άνθησαν ματαίως, Νεφέλη
(1972) Οίκος, Ηριδανός